O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi namangan davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakul‘teti

Ijtimoiy  qonuniyat—  ob‘ektiv  mavjud,  takrorlanib  turuvchi  jamiyat 
hayotidagi  voqealar  yoki  tarixiy  jarayon  bosqichlari  orasidagi  izchil 

---

 
68 
taraqqiyotni  aks  ettiruvchi  barqaror  aloqadorlik.  18-a.da  I.q.  fransuz 
tarixchilari  asarlarida  ishlab  chiqildi  (Terri,  Mene,  Gizo).  I.q.ning 
taraqqiyotida  Gegel  qarashlari  ham  katta  ahamiyatga  ega.  Marks  va  Engels 
ijtimoiy  taraqqiyotning  barcha  bosqichlarida  qaytarilib  turuvchi  jarayonlarni 
hisobga  olib,  ijtimoiy  -  iqtisodiy  formatsiya  naz-yasini  yaratganlar.  Ularning 
naz-yalari,  tabiiyki,  kapitalizmning  halokatini  isbot  qilishga  qaratildi.  Bu, 
albatta,  I.q.ga  ishchilar  sinfi  manfaatlari  nuqtai  nazaridan  yondashilganligi 
sababli  sodir  bo‗ldi.  Hoz.  u  qonuniyatlar  eskirdi,  haqiqiy,  yangi  ijtimoiy 
taraqqiyot qonunlarini kashf etish vaqti keldi.