O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti

 
 
 

---

71 
2.
 
Baxtsiz hodisalar va ularni oldini olish 
 
Ma`lumki, jarohatlanish oqibati o`z vaqtida ko`rsatilgan yordamga ko`p 
jihatdan bog’liq bo`ladi. SHuning uchun har bir ishlovchi bevosita baxtsiz hodisa 
sodir bo`lgan joyda vrachga birinchi yordam ko`rsatishni bilishi kerak. 
Ishlab 
chiqarish 
korxonalari, 
tashkilotlarida 
tsexlarda, 
bo`limlarda, 
brigadalarda, dala shiyponlarida, fermalarda, ustaxonalar va boshqa ishlab chiqarish 
uchastkalarida birinchi yordam ko`rsatishga maxsus o`qitilgan 3-4 kishidan iborat 
sanitar postlar tashkil etiladi. Sanitar postlari zarur meditsina dorilar va bog’lash 
materiallari mavjud bo`lgan aptechkalar bilan ta`minlanadi.
Ishlab chiqarishda jarahotlanish uni keltirib chiqarish sabablariga ko`ra shartli 
ravishda tashkiliy va texnik turlarga bo`linadi. 
Tashkiliy xarakterga ega bo`lgan 
ishlab chiqarish jarohatlarining sabablariga quyidagilar kiradi: 
1) bevosita kunlik ishlarni yoki ishlayotgan odamlarni sog’ligi uchun yuqori 
darajada xavfli bo`lgan ishlarni bajarish oldidan xavfsizlik texnikasi bo`yicha 
yo`riqnomalarni o`tilmasligi; 
2) xavfsizlik texnikasi bo`yicha yo`riqnomalarni o`tilishi, lekin ishni bajarish 
jarayonida unga rioya qilinishini etarlicha nazorat qilmaslik; 
3) ishni (har xil ishlab chiqarish topshiriqlarini) bajarish vaqtida zarur himoya 
(ko`zoynak, niqob, respirator, to`siq va boshqa) vositalardan foydalanmaslik; 
4) ishchi zonada ishni bajarish uchun keraksiz bo`lgan buyum va narsalarni 
mavjudligi; 
5) murakkab va mas`uliyatli ishlarda maxorati etarlicha bo`lmagan ishchilar 
mehnatidan foydalanish; 
6) jarohatlash ehtimoli mavjud joylarda o`rab turuvchi shitlar, to`siqlar va 
kojuxlarni yo`qligi; 
7) odam sog’ligi uchun xavf yuqori bo`lgan ish joylarini etarlicha 
yoritilmasligi; 
8) xavf haqida «To`xta! Yuqori kuchlanish», yoki «Ehtiyot bo`ling! Rabotlar 
avtomatik rejimda ishlamoqda», «Yo`l yo`q, xavfli zona» va boshqa kabi 
ogohlantiruvchi belgilarning yo`qligi; 
9) texnologik rejimdan chalg’ish, texnologik jarayonlarni ko`pol buzilishi va 
boshqalar; 
10) u yoki bu sabablarga ko`ra ishchiga ish vaqti davomida tanaffus va dam 
olish vaqtini berilmasligi;