O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti «Geografiya» kaferdrasi

Xalqaro migratsiyaning to’lqinlari va asosiy hususiyatlari. Ishchi 
kuchini tortishning zamonaviy markazlari. 
Jahon xo’jaligida ishchi kuchi 
migratsiyasi o’zining 
tarixiga egalidi. Ikkinchi jahon urushidan keyin tirikchilik va 
stajiga ega bo’lish uchun Yevropadan 60
-
70 mln kishi turli mamlakatlarga ko’chib 
o’tdi. 
Xalqaro mehnat bozorining uzoq vaqt davom etgan dastlabki markazi - 
AQSh dir. 1980 yilning boshida 3 mln dan ortiq horijiy ishchilar Hindiston, 
Pokiston, Koreya, Bangladesh, Filippin kabi mamlakatlarda kelib yollanib 
ishlamoqdalar. Umuman, ishlovchilarning 90% ini BAA tashkil etadi. Quvaytda 
70% Saudiya Arabistoni va Bahraynda 40%, Ummonda 34%ni tashkil etmoqda. 
Xalqaro mehnat bozorini yana bir markazi- 
Ь
arbiy Yevropa mamlakatlari 
hisoblanadi. Keyingi yillarda jahonning turli mintaqalari- markaziy Afrikadan, 
O’rta Yer d
engizi atrofidagi mamlakatlardan, Karib havzasi mamlakatlaridan 80-
yillardan boshlab 6 mln dan 12 mln gacha horijiy ishchilar yollanib ishlatiladi. 
Natijada horijiy ishchilarning umumiy ishchilarning ichida salmo
ь
i Frantsiyada-
7.5%ni, Germaniya-7.6%ni, Lyuksemburgda-3.8%ni, Portugaliyada- 11.4%ni, 
Ispaniyada- 4.8%ni, Gretsiyada- 5.5% ni, Italiya da 4%ni tashkil etadi. 
Ishchilarning 18 dan 25 yoshgachaga bo’lgan qismiga Yevropa mamlakatlari 
alohida etibor bermoqdalar va yoshlarning salmo
g’
i Frantsiyadagi horijiy 
ishchilarning 40% ini, Lyuksemburgda 44 % ni, Germaniyada 38 %ni tashkil 
qiladi.
Jahondagi ishchi kuchini eksport qilayotgan mamlakatlarning olayotgan 
daromadlari ham oshib bormoqda. 1990 yillarga kelib Misr 3.2 mlrd dollar, 
Pokiston 2.6 mlrd dollar, Portugaliya 2.6 mlrd dollar, Hindiston 2.5 mlrd dollar, 
Iordaniya 1 mlrd dollar, Ispaniya 1.4 mlrd dollar daromad olgan. 1990 yillarda 
sobiq SSSRda ham 200000 ishchilar Bolgariyada, Vietnam, Polsha, Kuba, 
Vengriya, Koreya va Hitoydan kelib ishlaganlar.