O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti «Geografiya» kaferdrasi

 Rossiyada geografiyaning ravnaq topishiga
V.N.Tatishev (1686-1750) 
bilan M.V.Lomonosov (1711-
1765) munosib hissa qo’shdilar. Tatishev 
rahbarligida Sibir va Rossiyaning geografiyasiga tegishli “Katta chizma 
kitobi”(1745y) nashr etildi. Nyuton dunyoni ilohiy kuch yaratgan deb hisoblagan 
bo’lsa, Lomonosov tabiat qonunlari asosida barpo bo’lgan deb hisoblaydi. 
Lomonosov taklifi bilan Rossiyaning turli qismlariga tegishli atlaslar tuzildi. 
Lomonosov loyihasiga binoan 1755 yilda birinchi rus universiteti -Moskva 
Universiteti tashkil topdi. 
Nemis faylasufi va geografi Immanuil Kant (1724-
1804) o’zining mashhur 
kosmogonik kontseptsiyasini yaratdi. U Kenigsbur universitetida qirq yil davomida 
geografiya professori bo’lib hisoblangan. Kant geografiyasida tabiat 
komponentlari (odam ham) haqida ma’lumot beriladi. Uningcha odamzod ta
biat 
sirlarini qanday bo’lsa shundayligicha to’liq bilishga qodir emas. Odamzod faqat 
aql-zakovoti doirasidagina fikr yurita olishi mumkin. Uning shunday ishlari 
bor:”Siz menga faqat materiyani bering, men undan Sizga undan butun dunyoni 
yaratib beraman
”. Darhaqaqiqat u Quyosh sistemasining paydo bo’lishini (Dekart 
singari) changsimon tumanliklarning quyuqlashuvidan hosil bo’ladi degan fikri 
avliyolarcha bashorat edi. Ikkinchidan u Olam issiqlik (energetik) halokat 
yoqasiga tabora yoqinlashmoqda degan. 
Quyosh sovuydi. U vaqt kelganda o’chadi 
degan fikrlarni aytgan. 
Buyuk geograflardan biri (nemis) Aleksandr Gumbol
ь
t (1769-1859)dir. 
Uning nisbati “quruqlikdagi Magellan”. U Janubiy, Markaziy va SHimoliy
Amerika, Yevropa, Rosiya, O’rta Osiyo (Turkiston), Oltoy o’lkalarida bo’lgan. 
Botanik Bonplan bilan birgalikda 6000 o’simlik turidan gerbariy to’plagan. 
Hozirgi biogeografiya, geomorfolgiya, iqlimshunoslik, gidrogeologiya kabi 
fanlarga oid qiziqarli ma’lumotlarni bevosita dalada to’pladi va tahlil qildi, 
umumgeografik xulosalar yaratdi. 
Charlz Darvin (1809-1882) birinchi navbatda geograf-
sayyoh bo’lgan. U 
“Bigl” kemasida besh yillik dunyo sayohatini o’tagan. U organik dunyoning
evolyutsion qonuniyatini yaratdi. Charlz Lyayel esa noorganik dunyoning 
evolyutsion qonuniyatini shunga asoslanib tuzdi.