O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti «Geografiya» kaferdrasi

 
Qishloq ho’jaligi mahsulotlarining alohida 
turlarini ishlab chiqaruvchi 
yetakchi mamalakatlar 
 
 
№
 
Mahsulotlarning
asosiy turlari 
Mamlakatlar 
1 
Bug’doy 
XXR, AQSh, Rossiya, Kanada 
2 
Sholi 
XXR, Hindiston, Indoneziya 
3 
Makkajo’xori 
AQSh, Meksika, Braziliya 
4 
Soya 
AQSh,Braziliya, XXR, Argentina 
5 
Kungaboqar 
Rossiya, Ukraina, Janubiy Yevropa 
davlatlari, AQSh, 
6 
Araxis 
Braziliya, Hindiston, XXR, 
G’
arbiy Afrika 
davlatlari,
7 
Paxta
Hindiston, Pokiston, AQSH, XXR, 
O’zbekiston
8 
Kartoshka
Eropa, Hindiston, XXR 
9 
Shakarqamish 
Braziliya, Hindiston, Kuba, XXR,
10 
Qant qizilcha
Ukraina, Frantsiya, Rossiya, Polьsha
11 
Choy
Hindiston, XXR, Shri-Lanka,
12 
Kofe
Braziliya, Kolumbiya, Efiopiya 
13 
Kakao
Kot-d`Ivuar, Gana, Kogo Respublikasi, 
Braziliya 
14 
Go’sht 
AQSh, XXR, Rossiya 
 

---

Foydali qazilmalarning joylanishiga rel
ьef va yer po’sti tuzilishining 
bog’liqligi
 
 
Relef shakllari 
Er po’sti
muayyan 
qismining 
tuzulishi va yoshi 
Xarakterli foydali 
qazilmalari 
Misollar
Tekisliklar
Arxey-proterozoy 
platformasi 
qalqonlari 
Temir rudalari 
Russ platformasi, 
Boltiq bo’yi 
qalqoni, Ukraina 
qalqoni 
Qadimgi platforma 
plitalari, paleozoy 
va mezozoy 
davrida 
shakllangan chexol 
qoplam 
Neft
ь
, tabiiy gaz, 
toshko’mir, 
qurilish 
materiallari, 
oltingugurt 
G’
arbiy Sibir past 
tekisligi,
Tog’liklar
Alьp
burmalanishidagi 
yosh tog’lar
Polimetall rudalar, 
qurilish materallari 
Kavkaz, Alьp
Mezozoy va 
paleozoy 
burmalanishidagi 
yosh tog’lar
Rangli va qora 
rudalar, oltin, 
platina va olmos 
konlari 
Ural va Appalachi 
tog’lari, Markaziy 
Yevropa 
Materik qarii 
ome
lь (shelf)
Plitalarning suv 
qoplaydigan qismi, 
platformalar 
Neftь va taabiiyo 
gaz 
Fors ko’rfazi

---

II.4.Test savollari 
1. 
Inson geografiyasining tadqiqot ob’ektiga ilmiy adabiyotlarda qanday 
ta’riflar keltirilgan?
 
A) Inson hayoti va faoliyatiga tegishli hududiy mutanosiblik, hududiy majmualarni 
o’rganadi
B) Hududiy ijtimoiy tizimlar, iqtisodiy rayonlarni tadqiq qiladi 
C
) Uning ob’ekti atrof
-
muhitning inson tomonidan o’zgartirilgan qismi yoki 
antroposfera 
D) Barcha javob to’g’ri
2. A.Yu.Skopinning fikriga ko
’ra, iqtisodiy geografiyaning ob’ekti nima?
 
A) Geografik qobiq B) Antroposfera 
C) Biosfera D) Mamlakat va mintaqalar iqtisodiyoti 
3. Geografiya hududiy tizimlar haqidagi fan degan qarashlar qachon yuzaga 
keldi? 
A) 1950 yillarda B) 1960-70 yillarda 
C) 1975-80 yillarda D) 1980-90 yillarda 
4. “Iqtisodiy geografiya –
 hududiy ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarning shakllanishi, 
faoliyati va rivojlanish jarayonlari hamda ushbu tizimlarni boshqarish 
haqidagi fandir”, deb kim ta’rif bergan?
 
A) A.Veber B) N.Baranskiy 
C) N.Kolosovskiy D) Yu.Saushkin 
5. Ishlab chiqarish kuchlarining harakatchan, hal qiluvchi t
arkibi to’g’ri 
ko’rsatilgan javobni belgilang? 
 
A) Insonlar B) Ishlab chiqarish vositalari 
C) Sanoat D) Mehnat resurslari 
6.Geosiyosat, limologiya, geokonfliktologiya, harbiy geografiya kabilar inson 
geografiyasi fanining qaysi tarmog’ini tarkibi sanaladi?
 
A) Iqtisodiy geografiya B) Sotsial geografiya 
C) Siyosiy geografiya D) Rekreatsion geografiya 
 7.Iqtisodiy geografiyada statistik va tarmoqlar y
o’
nalishining asoschisi kim 
hisoblanadi? 
A) A.Veber B) N.Baranskiy 
C) N.Kolosovskiy D) Yu.Saushkin 
8.Inson geografiyasi fanining ichki tuzilishi nechta asosiy qismdan (blokdan) 
tashkil topgan? 
A) Ikkita B) Uchta
C) To’rtta 
D) Beshta 
9.Tarixiylik tamoyilini inkor etgan olimni aniqlang? 
A) A.Gettner B) N.Baranskiy C) N.Kolosovskiy D)Yu.Saushkin
10.Inson geografiya
si fani nimani o’rganadi? 
 
A) Hududiy ishlab chiqarish majmualarini 
B) Mamlakat va rayonlarda ishlab chiqarish kuchlarini joylanish va rivojlanish 
xususiyatlarini hamda inson hayot faoliyati va yashash tarzining hududiy jihatlarini 
C) Mamlakat va rayonlar 
xo’jalagini hududiy tashkil etilishini
D) Iqtisodiy rayonlar shakllanishini 

---

11. Qaysi nemis olimi XX-asr boshlarida sanoat gegrafiyasining poydevorini 
yaratdi? 
A) Ch.Ch.Valixonov B) A.Veber 
C) V.M.Prjevalskiy D) V.P.Litke 
12. Aholi joylashuvi va shaharlar muammosi bilan XX asr boshlarida kimlar