102
Paparotniklarning bargi
qanday rivojlangan?
Dixotomik
simpodial
monopodial
shoxlanmag
an
103
Qirqquloqlarda
nimaning sodir bo’lishi
natijasida pastki barglar
faqat fotosintez qilishga
moslashgan?
sterilizatsiya
simpodial
differensiya
Xlorofilni
yo’qotganlig
i
104
Bo’rtma plastinkani
nima qoplab turadi?
induziy
barg po’sti
Soruslar
poya
105
Qirqquloqlarning
gametofit I qanday
shaklda bo’ladi.
yuraksimon
jigarsimon
yong’oqsimon nayzasimon
106
Qaysi organizmdan har-
xil sporalar yetiladi?
Suv qirqqulog’I
Zuxrasoch
Erkak
qirqquloq
to’g’ri javob
yo’q
107
Zuxrasoch
qirqqqulog’ining bo’yi
qancha?
10-40 sm
10-30 m
10-50 sm
20-30 sm
203
108
Boshlang’ich
paparotniklar qaysi
davrdan boshlab ma’lum
va unga qancha qabila
birlashgan ?
Devon davri 4 ta
qabila
Devon
davridan 20 ta
qabila
Devon davri
10 ta qabila
Yura davri
10 ta qabila
109
Plaunlarda sporangiy
qayerda joylashgan?
Barglarning
markazida
Spora
saqlovchi
barglarda
Barg
qo’ltig’ida
Poyasining
ostida
110
Cho’qmoqli plaun
tanasining qaysi
qismida murakkab
tuzilishli shoxlangan
ildizlari bor?
Gorizontal yer
bag’irlab
o’sadigan
qismida
Poyasinng
ostki qismida
Bunday
ildizlar yo’q
Barglarining
ostida
111
Plaun poyasining ichki
tuzilishini ketma-
ketligini belgilang?
Og’izchali
epidermis,po’st,p
erisikl,ksilema,
floema
Og’izchali
epidermis,po’s
t,perisikl
Epidermis,po’
st,perisikl,
floema
Epidermis,p
o’st,perisikl,
ksilema
112
Gullari bir jinsli,
changchi guli sarig’ish
boshchada, urug’chi guli
qaizil boshchada xosil
bo’ladigan, changchilari
3-4ta ba’zan 7 tagacha,
urug’chi gullari 5-9
meva barglarni qo’shilib
xosil bo’lgan o’simliklar
qaysi oilga kiradi.
Chinordoshlar
(Platanaceae)
Chinniguldosh
lar
(Coryophyllac
eae)
Yong’oqdoshla
r
(Juglandaceae)
Qayindoshla
r
(Betulaceae)
113
U bargini to’kuvchi
daraxt bo’lib, barglari
oddiy, yon bargchali,
gullari ayrim jinsli, bir
uyli, gul qo’rg’ono
oddiy, changchi guli
kuchala, urug’chi guli
yumaloq topgulda
joylashgan shamol
yordamida
changlanadigan
O’zbekistonda bitta
turkumga mansub ikki
turi bo’lgan oilani
belgilang!
Qayindoshlar
(Betulaceae)
Chinniguldosh
lar
(Coryophyllac
eae)
Chinordoshlar
(Platanaceae)
Yong’oqdos
hlar
(Juglandace
ae)
204
114
Navro’guldoshlar oilasi
(Primulaсеае) ning
o’ziga xos
xususiyatlarini aniqlang!
Barglari ildiz
bo’g’izida xosil
bo’ladi, butun
yoki patsimon
qirqilgan, Gullari
aktinomorf ikki
jinsli, Gul
kosacha va gultoj
barglari
changchisi,
urug’chisi 5
tadan, tugunchasi
ustki, mevasi
ko’sakcha
Barglari ildiz
bo’g’izida
xosil bo’ladi,
butun yoki
patsimon
qirqilgan
Gullari
aktinomorf
ikki jinsli, Gul
kosacha va
gultoj barglari
changchisi,
urug’chisi 5
tadan,
tugunchasi
ustki, mevasi
ko’sakcha
Bu oilaning
vakillari
tarkibida
sapooninlar,
alkoloidlar,
smolalar va
efir moylari
mavjud
bo;lib, ayrim
turlarida C
vitamin ko’p
bo’ladi
115
Gunafshadoshlar
(Violaсеае) oilasiga xos
hususiyatlarni belgilang!
Toj barglari
pastki qismida,
mixga o’xshash
uzun o’simta
xosil qiladi. Gul
formulasi: Ca
5
Co
5
A
5
G
(3)
Toj barglari
pastki
qismida,
mixga
o’xshash uzun
o’simta xosil
qiladi. Gul
formulasi: Co
5
Co
5
A
5
G
(5)
Toj barglari
pastki
qismida,
mixga
o’xshash uzun
o’simta xosil
qiladi. Gul
formulasi:
Ca
5
Ca
5
A
5
G
(0)
Toj barglari
ustki
qismida,
mixga
o’xshash
uzun o’simta
xosil qiladi.
Gul
formulasi:
Ca
5
Co
5
A
5
G
(4)
116
Yulg’undoshlar
oilasining lotincha
nomini aniqlang!
Tamaricaceae
Salicaceae
Cucurbitaceae Capparaceae
117
Tol turkumining nechta
turi O’rta Osiyoda
tarqalgan?
34 ta
55 ta
45 ta
28 ta
118
“Populus bachofenii”
ning gul formulasini
aniqlang!
P kosachasimon
A
G
0,
P
kosachasimon A
0
G
(2)
P
kosachasimon
A
G
4,
P
kosachasimon
A
1
G
(0)
Co
5
Co
5
A
5
G
(5)
Ca
5
Co
5
A
5
G
(3)
119
Yer yuzida 90 turkumga
mansub, 800 dan ortiq
turi bo’lgan, chirmashib,
yopishib yoki yer
bag’irlab o’suvchi,
gullari bir jinsli,
aktinomorf, kosacha va
toj barglari tutash, 5
a’zoli gulli o’simliklar
qaysi oilaga mansub?
Qovoqdoshlar
(Cucurbitaceae)
Chinniguldosh
lar
(Coryophyllac
eae)
Qayindoshlar
(Betulaceae)
Gerandoshla
r
(Geraniacea
e)
205
120
Kovul (Capparis
spinosa) ning o’ziga hos
to’liq xususiyatlarini
aniqlang.
Bo’yi 2,5 m.gach
bo’lib, poyasi
shoqlangan,
bargi dumaloq,
barg bandi va gul
bandi xosil
bo’lgan joyda
o’tkir tikanlari
bor, Gullari barg
ko’ltig’ida
joylashgan oq-
sarg’ish rangli,
aktinomorf,
kosacha va toj
barglari 4 tadan
Bo’yi 2,5
m.gach bo’lib,
poyasi
shoqlangan,
bargi
dumaloq, barg
bandi va gul
bandi xosil
bo’lgan joyda
o’tkir tikanlari
bor
Gullari barg
ko’ltig’ida
joylashgan oq-
sarg’ish rangli,
aktinomorf,
kosacha va toj
barglari 4
tadan
Gullari barg
ko’ltig’ida
joylashgan
oq-sarg’ish
rangli,
zigomorf,
kosacha va
toj barglari 4
tadan
121
Abutilon, Hidiscus,
Alcea.lar qaysi oilaga
mansub turkumlardir.
Gulxayridoshlar
(Malvaceae)
Gazandadoshl
ar (Urticaceae)
Sutlamadoshla
rс
(Euphorbiacea
e)
To’g’ri
javob yoq
122
Paxtaning (Gossypium)
yer yuzida qancha turi
ma’lum va undan
olinadigan tola xalqaro
sanoatda necha foizni
tashkil qiladi?
76 turi ma’lum,
75 %ni tashkil
etadi
50 turi
ma’lum, 65
%ni tashkil
etadi
80 turi
ma’lum, 90
%ni tashkil
etadi
60 turi
ma’lum, 75
%ni tashkil
etadi
123
Quyudagi tariff qaysi
oilaga tegishli:
“Qoshgul qo’g’onli,
aktinamorf, 5 a’zoli,
gulkosabarglari tutash
emas, erkin, oq, sariq,
qizil, qisman havo
rangda. Changchilari
cheksiz, mevasi quruq
yong’oq, shirali danak
yoki yongoq meva,
urugi, endospermsiz”.
Ra’noguldoshlar
oilasi Rosaceae
Toshyorardosh
lar
Saxifragaceae
Mirtadoshlar
Myrtaceae
Derbendoshl
ar
Lythraceae
124
Sariq do’lana (Crataegus
pontica) qaysi kenja
oilaga mansub?
Olmalar kenja
oilasi
(Maloideae)
Olxo’ridoshlar
kenja oilasiga
(Prunoideae)
Tobulg’alar
kenja oilasiga
(Spiraeloideae
)
Ra’nolar
kenja
oilasiga
(Rosodeae)
125
Mirtadoshlar oilasiga
mansub turkumni
aniqlang!
Evkolipt
(Eucalyptus),
Mirta (Myrta),
Qalampirmuncho
q (Zyzygium)
Evkolipt
(Eucalyptus)
Mirta (Myrta) Qalampirmu
nchoq
(Zyzygium)
206
126
Quyidagi gul ta’rifi
qaysi oilaga mansub?
Guli zigomorf,
qoshjinsli, 5 a’zoli,
changchisi 10 ta
Burchaqdoshlar
oilasi Fabaceae
Toshyorardosh
lar
Saxifragaceae
Mirtadoshlar
Myrtaceae
Derbendoshl
ar
Lythraceae
127
O’rta Osiyo bu o’ziga
xos polimorf
turkumning taqalish
markazi xisoblanadi. Bu
yerda, uni 600 dan ortiq
tur tarqalgan bo’lib,
uning 350 turi endem
o’simliklardir. Gap
qaysi turkum xususida
bormoqda?
Astragal
(Astragalus)
Miya
(Glucyrrhiza)
Qashqarbeda
(Melilotus)
Yantoq
(Alhagi)
128
Gazandoshlar oilasining
(Urticaceae) oziga xos
belgilarini aniqlang!
Barglari qarama
qarshi
joylashgan,
chetlari arra
tishli, gullari bir
jinsli to’rt a’zoli,
urug’i
endospermli,
tanasida
achishtiruvchi
tuklari mavjud,
barglari
tuxumsimon yoki
yuraksimon
o’simlik
Barglari
qarama qarshi
joylashgan,
chetlari arra
tishli, gullari
ikki jinsli
to’rt a’zoli,
urug’i
endospermli
Bo’yi 60 –
100 smga
etadigan,
vitaminlarga
boy dorivor
o’simlik
Tanasida
achishtiruvc
hi tuklari
mavjud,
barglari
nashtarsimo
n yoki
yuraksimon
o’simlik
129
Tuxum va urug’ hujayra
paparotnikni qaysi
qismida hosil bo’ladi?
jinsiy bo’g’inda bаrgning ostki
qismida
urug’kurtakda Ildizpoyada
130
Arxegoniyli
o’simliklarning so’nggi
bo’limi?
Qirqquloqlar
Plaunlar
qirqbo’g’imlar
yo’sinlar
131
Asl paparotniklar ajdodi
nechta qabilaga
bo’linadi?
2 ta
6 ta
4 ta
3 ta
132
Qirqqbo’g’imning
spermatozoidlari necha
xivchinli?
ko’p xivchinli
2 xivchinli
1 xivchinli
3 xivchinli
207
133
Qirqbo’g’imlar bo’limi
sistematiklar tomonidan
nechta sinfga bo’lib
o’rganiladi?
3 ta
2 ta
4 ta
5 ta
134
Qirqbo’g’imlarda
urug’lanish qanday
sharoitda bo’ladi?
Suvli muhitda
urug’lanish
sodir
bo’lmayd
nam sharoitda
quruq
muhitda
135
Kanakunjud (Ricinus),
oshiqo’t
(Chrozophora)lar qaysi
oilaga mansun?
Sutlamadoshlar
Euphorbiaceae
Gazandadoshl
ar Urticaceae
Gulxayridoshl
ar Malvaceae
Loladoshlar
Liliaceae
136
Toshyorardoshlar yoki
qoraqatdoshlar oilasiga
mansub osimliklarni
belgilang!
toshyorar
(Saxifaga),
qoraqat (Ribes),
jasmin
(Philodelphus)
Semizak
(Sedum),
toshyorar
(Saxifaga)
qoraqat
(Ribes),
jasmin
(Philodelphus)
, Semizak
(Sedum)
Semizak
(Sedum),
toshyorar
(Saxifaga),
qoraqat
(Ribes),
jasmin
(Philodelphu
s)
137
O’rta Osiyoda
Ra’noguldoshlarning
qancha turi o’sadi?
38 turkumga
mansub, 263 turi
48 turkumga
mansub, 268
turi
25 turkumga
mansub, 200
turi
50 turkumga
mansub, 263
turi
138
Zangori maymujon
(Rubus caesius) qaysi
kenja oilaga mansub
o’simlik
Ra’nolar kenja
oilasiga
Tobulg’alar
kenja oilasiga
Olmalar kenja
oilasiga
Olxo’ridoshl
ar kenja
oilasiga
139
O’zbekistonda faqat
bitta turi bo’lgan
Ziziphus jujuba – chilon
jiyda deb ataladigan
daraxr qayerlarda o’sadi.
Surxondaryo,
Qashqadaryo,
Samarqand
viloyatlarining
tog’
yonbag’irlarida
Toshent,
Samarqand
Samarqand,
Buxoro,
Xorazm
Farg’ona
vodiysi
140
Mevasi danakliust
tamondan shirali, yoki
quqruq et bilan
qoplandan, oziq-ovqat
sifatida istemol qilinadi,
tarkibida 0,3 % vitamin,
oshlovchi moddalar:
shakr, kraxmal bor.
Berilgan ta’rif qaysi
o’simlikka mos keladi?
Jiyda
(Elaeagnus
orientalis)
Oddiy pista
(Pistacia vera)
Itjumrut
(Rhanmus)
Qum uzum
(Nitraria)
208
141
Chakanda – Hyppophae
hamnoidesning o’ziga
xos xususiyatlarini
aniqlang.
Tikanli daraxt,
bargi
lansetsimon,
gullari bir jinsli,
ikki uyli
o’simlik, mevasi
sariq dumaloq
shaklda, muhim
oziq ovqat,
dorivor, yog’
beradigan
o’simlik
Tikanli buta,
bargi
yumaloq,
gullari ikki
jinsli, bir uyli
o’simlik,
mevasi qizil
cho’ziq
qimmatli
dorivor
o’simlik
Tikansiz
kichik daraxt,
bargi
yuraksimon,
qo’shgulqo’rg’
onli, mevasi
qo’ng’ir, nok
shaklida,
qo’ng’ir rangli
bo’yoq olinadi
Tikansiz
buta, bargi
murakkab,
gulqo’rg’ons
iz, bir uyli
mevasi qizil,
oshlovchi
moddalar
olinadi.
142
Dunyoga mashhur
dorivor o’simlik –
jenshen Panax ginseng
qaysi oilaga mansub
Araliyadoshlar –
Araliceae
Ziradoshlar –
Apiaceae
Ro’yandoshlar
– Rubiceae
Kendirdoshl
ar –
Apocyceae
143
Soyadoshlar oilasining
gul formulasini
belgilang.
Ca
5
Co
5
A
5
G
(2)
,
mevasi ikki
urug’li
endospermli
Ca
4
Co
4
A
4
G
(1),
mevasi bir
urug’li
endospermsiz
Ca
3
Co
3
A
3
G
(2)
,
mevasi ko’p
urug’li
perspermli
Ca
5
Co
5
A
5
G
(
2),
mevasi
rezavor
meva
144
Gullari aktinomorf,
varonkasimon,
tugunchasi ikki xonali,
mevasi ko’sakcha, gul
formulasi
Ca
5
Co
(5)
A
5
G
(2)
bo’lgan
o’simlikni aniqlang.
Dala pechagi –
Convolvulus
arvensis
Kampirchopon
– trixodesma
Takasoqol –
Dadortia
orintales
Zupturum –
Plantago
major
Do'stlaringiz bilan baham: |