О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti

Chizmaning bazaviy funksiyalari
To‘g‘ri chiziq. SAD tizimlarda kesmalarni chizishning bir qancha usullari mavjud. Eng keng tarqalgan usuli ikki uchidagi nuqtalar bo‘yicha qurish hisoblanadi. Nuqtalar holati har xil usullar bilan berilgan bo‘lishi mumkin: Masalan, koordinatalarni klaviaturadan kiritish, sichqon tugmachasini lokator rejimida bosish bilan. Bundan tashqari ekranda mavjud nuqtani tanlab ikkinchi nuqtani ko‘rsatish bilan ham amalga oshirish mumkin. Kesmani ikkala uchini ham aniq ko‘rsatmagan holda ham ko‘rish mumkin. Bunday usullardan bittasi tizimdan berilgan nuqtadan mavjud egri chiziqqa o‘rinma o‘tkazishni so‘rash hisoblanadi. Bunday holda bitta nuqta aniq ko‘rsatiladi. Ikkinchi nuqtani tizim mustaqil aniqlaydi. AvtoCAD da kesmani qurish quyidagi trtibda amalga oshiriladi:
Commond: line
From point: 1.1
To point: 5. 2
To noint: return

7.4-rasm. Chiziqlarning har xil turlari

Aylana va aylana yoyi. Aylanani qurishning eng oddiy usuli markazni va radius uzunligini ko‘rsatish. Boshqa usuli aylanada yotadigan uchta nuqtani ko‘rsatish. Ko‘pgina CAD tizimlari aylanani qurishning boshqa bir nechta usullarini berishi ham mumkin. Masalan, tizim aylanani ikkita to‘g‘ri chiziqqa urinma bo‘yicha yoki to‘g‘ri chiziq va boshqa aylanaga urinma bo‘yicha qurish mumkin. Barcha hollarda ham mos ob'ektlarni tanlash kerak bo‘ladi. Aylana yoyi aylananing xususiy holati hisoblanadi va u boshlanish va tugash nuqtalarini berish bilan aniqlanadi. Auto CAD da aylana quyidagicha qo‘riladi.
Commond: sircle
3P/2P/ TTR/ : 5. 5
Diameter/ < Radius > : 3
Aylana yoyi berilgan uchta nuqta bo‘yicha quyidagicha quriladi.
Commond: arc
Center/: 7. 4
Center/ End/ : 6. 5
End point: 6. 3
Splayn. Ixtiyoriy egri chiziqlarni qurishda splaynlardan foydalaniladi, ular qo‘lda chizishdagi lekalalardan foydalanishga o‘xshaydi. Foydalanuvchi egri chiziqdagi nuqtalarni ko‘rsatadi, tizim bu nuqtalardan o‘tadigan interpolyasion egri chiziqlarni quradi. Olinadigan egri chiziq odatda uchinchi tartibdagi tenglamalardan iborat bo‘ladi. Ba'zi hollarda egri chiziqlar ularni aniqlovchi, lekin ularda yotishi kerak bo‘lmagan beruvchi nuqtalar bo‘yicha ham qurilishi mumkin. Beruvchi nuqtalar haqida alohida to‘xtalish talab etiladi.
Uchirish. Uchirish funksiyasi qog‘ozda chizishdagi uchirgich kabi ishlaydi. Buning uchun grafik elementlar nuqta, to‘g‘ri chiziq, egri chiziqlarni tanlash kerak, tanlangan elementlar ekrandan yuqoladi. Tanlash 3 bobda keltirilgan.