O`zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi namangan muxandislik texnologiya instituti axmadjon abduxamidovich nasritdinov

Kerakli jihozlar.
Traktorlar, ko‘rgazmali qurollar, o‘quv filmlari, adabiyotlar. 
Ishni tashkil etish tartibi.
Bog‘dorchilik va o‘rmon xo‘jaligi
 
mahsulotlarini 
ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirishda qo‘llaniladigan mashina traktor 
agregatlarining asosiy energiya manbai sifatida turli quvvatlarga ega bo‘lgan 
hamda mahalliy sharoitlarni hisobga olgan holda mamlakatimizda ishlab 
chiqarilgan yoki xorijiy davlatlardan sotib olingan traktorlar qo‘llaniladi.
Traktorlar ishlab chiqarish jarayonida qo‘llash uchun tanlashda quyidagilarni: 
birinchi 
navbatda 
mamlakatimizda 
manzarali 
bog‘dorchilik 
va 
ko‘kalamzorlashtirish sharoitlari (sug‘oriladigan va lalmi maydonlar), 
yetishtiriladigan 
o‘rmon 
xo‘jaligi 
o‘simliklarining 
turlari, 
ularning 
hususiyatlari(o‘sish balandligi, qator orasi, hosildorligi, ularni parvarishlash 
xossalari va boshqalar), ishlov beriladigan maydonning o‘lchamlari (yuzasi, 

---

12 
uzunligi, qiyaligi), joylarning tuproq-iqlim sharoitlari(tuproqning turi,solishtirma 
qarshiligi, ishlov berish muddati) hamda manzarali bog‘dorchilik va 
ko‘kalamzorlashtirish mashinalarining uziga xos hususiyatlarini hisobga olib qabul 
qilinadi. 
Ko‘p energiya talab etiladigan (yer haydash, chizellash, chuqur yumshatish va 
boshqalar) hamda yuzasi 10 gektardan va uzunligi 300 metrdan katta dalalardagi
ishlarni bajarishda hozirgi zamon yuqori quvvatli umumiy ishlarni bajaradigan
Axion-850, MX-250, Arion-640S, Magnum-7240, K-701, T-150K, XTZ-181, VT-
150 rusumli traktorlar keng qamrovli mashinalar bilan, huddi shu ishlar, lekin 
kichik va o‘rtacha maydonlarda T-401, T-4A-S4, VT-150, TS-6070, Axsos-320S 
traktorlaridan foydalanish maqsadga muvofiq hisoblanadi. 
Ekishdan oldin yerlarni tayyorlashda (tirmalash, diskalash, chizellash, 
molalash, yer tekislash va boshqalar) asosan T-4A, VT-100, VT-150, XTZ-181 
rusumli zanjirli traktorlardan, ekinlar qator oralariga ishlov berishda (ekish, kul 
tivatsiya qilish, begona o‘tlar va zararkunandalarga qarshi kurashish, g‘o‘zani 
defoliatsiya qilish, g‘o‘zapoyani yig‘ish va hokazolar) TTZ-60.11, TTZ-80.11, 
MTZ-80X rusumli chopiq traktorlaridan va yetishtirilgan ekinlar hosilini tashish 
ishlarida TTZ-60.10, TTZ-80.10, MTZ-80,82, TTZ-100.10 rusumli transport 
traktorlaridan foydalanish yuqori samara beradi.