O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti umumiy fizikadan


O’LCHASH USLUBI VA eKSPERIMENTAL QURILMA



Download 0,53 Mb.
bet6/12
Sana30.10.2020
Hajmi0,53 Mb.
#50486
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
aylanma xarakat qonunlarini organishga doir laboratoriya ishlari uchun 646

O’LCHASH USLUBI VA eKSPERIMENTAL QURILMA.


1- usul:

4 2 l

g



T 2

formula yordamida g ni aniqlash uchun ikkita miqdorni,



mayatnikning uzunligi l ni va unga mos keladigan tebranishlari T ni o’lchash lozim. O’lchashlar mayatnikning bir necha uzunliklari uchun kamida 3 martadan bajarilishi kerak. Ba’zan og’irlik kuchi tezlanishini (8) formula yordamida hisoblash vaqtida o’lchash hatoligini kamaytirish maqsadida quyidagi 2-usuldan foydalaniladi. (8) formuladan ko’rinadiki,
2 4 2 l

T (13)

g
YA’ni tebranish davrining kvadrati mayatnik uzunligiga chiziqli bog’liqdir. Agar mayatnikning har hil uzunligi uchun tebranish davri aniqlansa va ulardan foydalanib, T2 ning l ga bog’lanish grafigi chizilsa, hosil bo’lgan to’g’ri chiziqning burchak koeffitsientini bilgan holda g ni hisoblash mumkin (5-rasm). Bu usulning boshqa usullardan afzalligi shundan iboratki, bunda ipning uzunligini o’lchash

o’rniga uning o’zgarishi l0=l-l* ni o’lchash kifoyadir. Bu esa o’lchash hatoligini kamaytiradi.

Agar (13) ga l= l0=l* ni qo’ysak,




T 2

4 2

g

l0

4 2 l *

g
(14)

tenglik hosil bo’ladi. Bunda
T2=Y, l0=X, (42l*/g)=A, (42/g)=B.

belgilashlar kiritsak, (14) ifoda quyidagi ko’rinishga keladi:


I=BX=A (15)
Tajriba yo’li bilan har hil l0 da T ni o’lchab, (13) dan foydalanib B ni topish va u orqali g ni aniqlash mumkin. Og’irlik kuchi tezlanishini aniqlashda ishlatiladigan qurilmaning sxematik tasviri (6) rasmda ko’rsatilgan. SHar osilgan ip katta ishqalanish bilan aylanuvchi va mahkamlanuvchi K g’altakka o’ralgan. Ip g’altakdan sal pastroqda P prizma qirrasidan oshirib tushirilgan bo’lib, bu qirra osilish nuqtasi bo’lib hizmat qiladi. l0 kattalik millimetrli chizg’ich (L) yordamida o’lchanadi. 6- rasmdan ko’rinadiki mayatnik uzunligi:
l=l=l0-r=l0=l*

bunda l* - osilish nuqtasidan lineykani noligacha masofa, r-shar radiusi




Download 0,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish