O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti turdali toshmirzayevich malikov

Tibbiy va ekologik tarbiyaning axloqiy asoslari. 
Tibbiy tarbiya har doim ham 
muhim ahamiyatga ega bo'lgan masalalardan bo‘lib kelgan. Chunki u inson 
mavjudligining shartlaridan biri jismoniy sog‘lomligi bilan bevosita bog‘liqdir. 
Shuning uchun qadimdan ham insonning jismoniy jihatdan sog‘lig‘i, mehnat, tozalik, 
ozodalik bilan bog‘liqlikda qaralgan. Bu xususda bebaho qadriyatlarimizdan biri 
«Avesto» kitobida ham to'xtalib o'tilgan. Ya’ni naslning, zurriyodning sog‘lom 
bo‘lishi borasida bundan 3000 yil ilgari ajdodlarimiz qayg'urishgan. 
Fan-texnika taraqqiyoti, aholi sonining ortib borishi, jamiyatning tabiatga 
ta’sirini kuchaytirib, ekologik vaziyatni murakkablashtirmoqda. Shunga ko‘ra, 
ekologik 
muvozanatni 
barqarorlashtirish 
hozirgi 
davrning 
eng 
muhim 
muammolaridan biriga aylandi. Zero, tabiat insoniyat uchun bebaho qadriyatdir. 
Inson tabiat bilan birga yashaydi. U tabiatga ta’sir etibgina qolmasdan, unga bog‘liq 
hamdir. Ana shu holat kishilarning atrof-muhitga, tabiatga bo‘lgan munosabatlarini 
muvofiqlashtirishni taqozo etadi. 
Bugungi kunda fan-texnika jadal sur’atlar bilan rivojlanib, inson va tabiat 
o‘rtasidagi tabiiy muvozanat buzilayotganligi oqibatida atrof-muhitga katta ziyon 
20
Mirziyoyev Sh. Tanqidiy tahlil, qat'iy tartib-intizom, shaxsiy javobgarlik — har bir rahbar faoliyatining 
kundalik qoidasi bo‘lishi кегак. —T.: O’zbekiston, 2017. -10 b. 

---

368 
yetkazilmoqda. Ona tabiatga istiqbolni ko‘zlab munosabatda bo‘lish, kelajak avlodga 
uni go‘zal va tabiiyligicha qoldirish — bugungi kunning muhim vazifasi. 
Markaziy Osiyo hududidagi xalqlar, shu jumladan, o‘zbek xalqi orasida 
avloddan avlodga o'tib kelgan bir qoida mavjud. Bu har qanday sharoitda ham: eng 
kam miqdorda xomashyo, vaqt hamda kuch sarflab, ko‘proq mahsulot olish 
qoidasidir. Buning tejamkorlik, ekologik jihati xalq orasida «uvol» degan so‘zning 
juda keng tarqalganligi va unga amal qilinishidan iborat. 
Insonning har qanday ekologik faoliyati o‘zini va o‘zi yashayotgan tabiiy-
ijtimoiy muhitni axloqiy hamda estetik o‘zlashtirish jarayonidir. Shu jumladan, 
ekologik madaniyatni yuksaltirish insonning tabiatni maqsadga muvofiq axloqiy 
hamda estetik o‘zlashtirishdan iborat maxsus faoliyatidir.