O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti turdali toshmirzayevich malikov

uzluksizlikning 
uzilishi 
deyiladi. 
Bir sifatdan ikkinchi sifatga o’tish jarayoni falsafada 
sakrash 
deb ataladi. 
Sakrash birdaniga, to’satdan bo’ladigan holatgina emas, balki yangi sifat elementlari 
ko’payishi orqali yuz beradigan tadrijiy jarayon hamdir. 
Sakrashlar o’z xarakteriga ko’ra tabiat va jamiyatda xilma-xil bo’lib, ular bir-
birlaridan farq qiladilar. Masalan, tabiatdagi sakrashlar, ya’ni eski sifatdan yangi 
sifatga o’tishlar insonning irodasiga bog’liq bo’lmagan holda, tabiiy-tarixiy 
jarayonning oqibati sifatida yuz beradi. Ijtimoiy hayotdagi sakrashlar esa tabiatdagi 
sakrashlardan farq qilib, ular kishilar tomonidan obektiv zaruriyatlami anglash 
natijasida tayyorlanadi va amalga oshiriladi. Jamiyat taraqqiyotidagi sakrashlar 
tadrijiy rivojlanishlar orqali amalga oshiriladi. Sakrashlar inson tafakkuri 
taraqqiyotiga, uning bilimlar tizimining rivojlanib borishiga ham xosdir. Ilm-fan 
sohasida sekin-asta to’planib borgan dalillar, ma’lumotlar va bilimlar asosida inson 
o’z aql-idroki bilan butunlay yangi ixtiro va kashfiyotlar qiladi. Bu ham, asosan, 
tadrijiy yoi bilan amalga oshadi. 
O’zbekiston haqiqiy demokratik va rivojlangan davlatga aylanishi, ya’ni, yangi 
sifatga ega bo’lishi uchun juda ko’p iqtisodiy, siyosiy va ma’rifiy islohotlami amalga 
oshirish kerak. Taraqqiyotning tadrijiy yo’li — O’zbekistonni jahondagi rivojlangan 
davlatlar darajasiga olib chiqishning muhim shartlaridandir. 
Endi, rivojlanishning sababi nima, degan masalani ko’rib chiqamiz. 
b) Qarama-qarshiliklar birligi va kurashi. 
Borliqdagi har bir narsa yoki hodisa qarama-qarshi tomonlarning birligidan 
iborat bo’ladi. Ana shu bir-birini taqozo etuvchi va o’zaro bir-birini inkor qiluvchi 
tomonlar o’rtasidagi munosabat ziddiyat deb ataladi. Xuddi shu ziddiyat, qarama-
qarshi tomonlar o’rtasidagi kurash, rivojlanishning sababi, uning manbayi 
hisoblanadi. 
Buni tushunib olish uchun ,,ayniyat“, ,,tafovut“, ,,ziddiyat“, ,,qarama-qarshilik“ 
kabi tushunchalarning o’zaro munosabatlarini bilish lozim. 

---

157 
Narsa va hodisalardagi o’zaro o’xshash tomonlar birligi