O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti navoiy viloyati o`rta maxsus kasb hunar

1 
2 
3 
4 
5 
Qutblanganlik
С/m
2
C/cm
2
kC/cm
2
mC/m
2
Dipolning elektr 
momenti 
С•m 
-
-
-
Elektr tokining 
zichligi
А/m
2
MA/m
2
A/mm
2 
A/cm
2 
kA/m
2
Elektr tokining 
chiziqli zichligi 
А/т
kA/m
A/mm
A/cm
Magnit maydonining 
kuchlanganligi
А/т
kA/m
A/mm
A/cm
Magnit yurutuvchi 
kuch, magnit potents-
iallar ayirmasi, magnit 
potentsiali 
А (аmper)
kA
mA
Magnit induksiyasi, mag-
nit oqimining zichligi
Т (теsla)
mT 
nT
Magnit оqimi
Wb (veber) mWb
-
-
Magnit vektorining 
potensiali 
Т•m 
kT•m
-
-
Induktivlik, 
ozaroinduktivlik 
Н (genri)
kH 
mH 
μH 
nT
pH
- 
- 
Magnit singdiruvchan-
ligi, magnit doimiyligi
Н/m 
μН/m 
nН/m 
- 
-
Magnit momenti 
А/m
2
-
-
-
Magnitlangankik 
А/m
kA/m 
A/mm
-
-
Magnitаviy 
qutbkfnish
Т
mТ
-
-
Elektr qarshilik, aktiv 
qarshilik, tola qarshilik 
моduli, reaktiv qarshilik 
Ω(ом)
TΩ 
GΩ 
MΩ 
kΩ 
mΩ 
μΩ 
- 
-
Elektr o`tkazuvchan-
lik, aktiv o`tkazuv-
chanlik, to`la
o`tkazuvchanlik
моduli
S (simens)
kS
mS
μS 
nS
pS
- 
-

---

65 
1 
2 
3 
4 
5
Reaktiv 
o`tkazuvchanlik
S
kS
mS 
μs
- 
-
Fazalar farqi, faza 
siljishi, fazalarni 
siljish burchagi
rad (radian) mrad
μrad
...
о 
(градус) 
...' (минут)
- 
Solishtirma elektr 
qarshilik
Ω•m
GΩ•m 
MΩ•m 
kΩ•m 
Ω•cm 
mΩ•m 
μΩ•m 
nΩ•m 
- 
-
Solishtirma elektr 
o`tkazuvchanlik 
S/m
MS/m
kS/m
- 
-
Magnit qarshiligi 
Н
-1
-
-
-
Magnit
o`tkazuvchanlik
Н
-
-
-
Aktiv quvvat
W
TW
GW 
MW 
kW
mW 
μW 
nW
V•A (volt-
амper -to`la 
quvvat birligi) 
var (var -
peaktiv quvvat 
birligi)
- 
Energiya
J
TJ 
GJ
MJ
kJ
-eV (elektron-
volt)
kW*h 
(kilovatt
-soat)
VI qism. Yorug`lik va u bilan bog`liq bo`lgan elektromagnit nurlanishlar 
 
To`lqin uzunligi
m
μm 
nm
pm
- 
-
To`lqin soni
m
-1
cm
-1
-
-
Nurlanish 
energiyasi
J
-
-
-
Nurlanish oqimi,
Nurlanish quvvati
W
- 
-
-
Nurlanish kuchi 
W/sr
-
-
-
Nurlanish kuchining 
spectral zichligi
W/(sr•m)
Energetik ravshanlik
W/(sr •m
2
)
-
-
-
Energetik ravshanlik ning 
spectral zichligi 
W/(sr •m
3
)
Nurlanganlik 
W/m
2
-
-
-

---

66 
1 
2 
3 
4 
5
Nurlanganlik ning
spectral zichligi 
(Energetik yoritilganlik)
W/m
3
- 
-
-
Energetik 
yoritilganlik 
W/m
2
-
-
-
Yorug`lik kuchi
cd (кандела) -
-
-
Yorug`lik oqimi
1m (люмен) -
-
-
Yorug`lik 
Energiyasi
lm•s
-
lm•h
-
Ravshanlik 
cd/m
2 
-
-
-
Yorituvchanlik
1m/ m
2 
-
-
- 
Yoritilganlik 
I• (люкс)
-
-
Yorug`lik 
ekspozitsiyasi 
lx•s
-
-
-
Yorug`lik 
effektivligi 
lm/W
-
-
-
VII qism. Аkustikа 
Davr
s
ms 
μs 
-
-
Davr iy 
jarayonning 
chastotasi
Hz
MHz
kHz
- 
- 
To`lqin uzunligi
m
mm
-
-
Тоvush bosimi
Pa
mPa
μРа
-
-
Zarrachaning 
tebranish tezligi
m/s
mm/s
-
-
Hajmiy tezlik 
m
3
/s
-
-
- 
Tovush tezligi
m/s
-
-
-
Tovush , 
energiyasining 
oqimi, tovush 
quvvati
W
kW
mW 
μW 
pW
- 
-
Tovush 
intensivligi
W/m
2
mW/m
2
μW/ m
2
pW/m
2 
- 
- 
Solishtirma 
akustik qarshilik 
Pa•s/m
-
-
-
Akustik qarshilik 
Pa•s/m
3
-
-
-
Mexanikaviy 
qarshilik 
N•s/m
-
-
-
Sirt yoki narsa tomonidan 
ekvivalent yutilish yuzasi
m
2
-
-
-
Reverberatsiya vaqti
s
-
-
-

---

67 
1 
2 
3 
4 
5
VIII qism. Fizik kimyo va molekulyar fizika 
Моdda miqdori
mol
kmol
mmol
μmol 
-
-
Моlyar маssdа
kg/mol
g/mol
-
-
Моlyar hajm 
m
3
/mol
dm
3
/mol
cm
3
/mol
1/mol
(L/mol)
-
Моlyar ichki energiya
J/mol
kJ/mol 
- 
- 
Моlyar entalpiya 
J/mol 
kJ/mol 
- 
- 
Kimyoviy potentsial 
J/mol 
kJ/mol 
- 
- 
Моlyar issiqlik 
sig`imi 
J/(mol•К) 
- 
- 
- 
Моlyar entropiya 
J/(mol•К) 
- 
- 
- 
Komponentning 
Моlyar
kontsentratsiyasi 
mol/m
3
mol/dm
3
kmol/m
3 
mol/l 
(mol/L) 
- 
Solishtirma 
absorbtsiya 
mol/kg 
mmol/kg 
- 
- 
Komponentning 
маssaviy
kontsentratsiyasi 
kg/m
3
mg/m
3 
mg/dm
3 
- 
- 
IX qism. Ionlovchi nurlanishlar 
 
Ionlovchi nurlanish -
ning yutilgan dozasi, 
kerma 
Gy (grey) 
TGy 
GGy 
MGy 
kGy 
mGy 
μGy 
- 
- 
Radiaktiv manbaadagi
nuklidning aktivligi 
(nuklidning aktivligi) 
Bq 
(bekkerel) 
EBq 
PBq 
TBq 
GBq 
MBq 
kBq 
- 
- 
Ionlovchi nurlanishning 
ekvivalent dozasi, 
Ionlovchi nurlanishning 
effektiv dozasi 
Sv (zivert) 
mSv 
- 
- 
 
 
 
 
 
 

---

68 
D.2 –жадвал 
Logarifmik kattalikning nomi 
Birlikning belgisi 
Kattalikningning dastlabki 
qiymati 
Tovush bosimining darajasi 
dB 
2•10
-5
Pa 
Tovush quvvatining darajasi 
dB 
2•10
-12
W 
Tovush intensivligining 
darajasi 
dB 
10
-12
W/m
2 
Quvvat darajalarining ayirmasi 
dB 
- 
Kuchaytirish, kuchsizlanish 
dB 
- 
So`nish koeffitsienti 
dB 
- 

---

69 
Ilova B. «Blanka»larni to
`
ldirish namunalari. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
...
bo
`yicha diplom ishi 
(yoki loyihaning kodi) 
( ... bo
`yicha Kurs ishi yoki Kurs loyihasi) 
(yozuv turlari):
Hisoblash qismi
; 
Rustamov
Hisob tushuntirish yozuvi;
 
Rustamov
 
(obektning umumiy korinishi… )
 
Т
ехnologik qism (Yigma chizma NDKI 

Rustamov
, GOST va boshqalar yoziladi) guruh 10-02 тmо 
 
1-shakl. Аsosiy yozuvlar grafasi matni va joylashishi
(Forма-1). 
 
Ozg. 
Va-q 
Hujjat N
Imzo Sana 
Bajardi 
Adab Маssа 
Маshtаб 
varaq
Varaqlar 
Теkshirdi 
Маslahat. 
Таsdiqladi
Н А М У Н А 

---

70 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№ 
2-shakl. Маtnli va konstrtuktorlik hujjatlari uchun asosiy yozuvlar.
(Forма 2).
Ozg.. Va-q 
Hujjat №
Imzo Sana 
NGGI. 12-00.3333
.TMM 
Var-q 
Н А М У Н А 

---

71 
 
3-shakl. Detallar ro
`
yxati blankasini to
`
ldirish – birinchi varaq.
Forмаt А4. 
Н А М У Н А 

---

72 
 
 
 
4- shakl. Detallar ro
`
yxati blankasini to
`
ldirish – ikkinchi varaq.
Forмаt А4. 
Н А М У Н А 

---

73 
 
5-shakl. (Retsenziya) Таqrizni yozish namunasi (Oliy o`quv
yurtlari tаqriziga o`xshab t o`ldiriladi) 
 
Н А М У Н А 

---

74 
 
 
6-shakl. (Otziv) Мulohazani yozish namunasi (Oliy o`quv
yurtlari mulohazaiga o`xshab t o`ldiriladi) 
.
 
Н А М У Н А 

---

75 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR. 
 
 
1. Основы обеспечения единства измерений. Пособия. Научно-
исследовательский институт, Агентство «Узстандарт», Агентство по 
стандартизации, метрологии и сертификации. Т., 2005 г., стр 327 
2. O`zbekiston Respublikasining o`lchashlar birligini t`aminlash davlat tizimi 
KATTALIKLAR BIRLIKLARI. Rasmiy nashr. Т., 2005 y. 
3. А. П. Баталов. Метрология, стандартизация, сертификация. СПб.,2002 г.,
стр. 68 
4. A.A. KURBONOV va boshqalar. «Boshlang`ich kasbiy saboqlar (andozolar 
belgilar birliklar)» Qo`llanma. Navoiy 2001. 95 bet. 
5. A. ORTIKOV. Iqtisodiy xuquqiy atamalarning izohli lug`ati. T., G.G`ulom 
nomidagi Adabiyot va san'at nashri. 1996 y. 168 bet. 
6. O`z bekiston Respublikasi Milliy sertifikatlash tizimi. SIFAT TIZIMINI 
SERTIFIKATLASH. O`tkazish tartibi. BH O`z 51-027-94. O`zbekskiston davlat 
standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlash markazi. Т., 1994 y. 
7. O`ZBEKISTAN RESPUBLIKASI STANDARTI. O`zbekistan davlat
standartlash tizimi. Asosiy qoidalar. O`z RST 1.0-92. 
8. Международная система единиц (SI). – Севр, Франция: МБМВ, 1998г. 
9. Международная температурная шкала 1990г. (МТШ-90). – ВНИИМ им.
Д.И. Менделеева, 1992 г. 
10. Отчет XXI Генеральной конференции по мерам и весам (октябрь 
1999г.).
– Севр, Франция: МБМВ, 1999 г. 
11.Таблицы стандартных справочных данных. Фундаментальные физиче- 
ские константы. ГСССД 1-87. – М.: Изд-во стандартов, 1989г. 
12. Международный стандарт МЭК 27-3 Логарифмические величины и
единицы. – Женева: МЭК, 1989 г., (Изменение №1,03.2000). 
13. Международный стандарт МЭК 60027-2 Телекоммуникация и электро 
ника. – Женева: МЭК, 2000 г.