O`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti pedagogika fakulteti

To’garak ishi
– “Mohir qo’llar”, “Qo’g’irochoq teatri”, “Yosh 
tabiatshunoslar”, “Quvnoq ustaxona” to’garaklari.
Boshlang’ich sinflardagi to’garak ishlari o’quvchilarida umumiy 
rivojlantirishni, o’zining sodda ijodiy fikrini amalga oshirish imkoniyatlariga 
ega bo’lsinlar. 
Boshlangich sinflarda tugarak ishi qo’yi sinf o’quvchilarini umumiy 
rivojlantirish, ayniksa ukishning turmush bilan alokasi nuktai nazaridan juda 
muxim va keraklidir. “Moxir kullar”, “Kugirchok teatri”, “Yosh 
tabiatshunoslar” tugaraklari ayniksa katta axamiyatga ega bulib, tuguraklarda 
ugil va kiz bolalar bir xil kizikish bilan shugullana oladilar. Xar biri uz 
kizikishi, kuchi va imkoniyatlariga yarasha ish bilan shugullana oladilar.
To’garaklarni tashkil etishdan oldin o’qituvchi maktabdagi mavjud 
imkoniyatlarni chamalab chiqishi lozim. To’garak uchun albatta alohida xona 
kerak bu xona stol-stullar, ma’lum asbob-moslamalar to’plami, tayyor ishlarni 
qo’yish uchun shkaflar bilan jihozlangan bo’lishi kerak. 
Tugarak ish rejasini tugarak raxbari sinf raxbarlari bilan xamkorlikda bir 
yilga tuziladilar. Rejada tugarak kaysi ish turi bilan shugullanishi va shu ish 
turlari buyicha qanday amaliy ishlar amalga oshirilishi kayd etiladi. Rejadagi 
ishlar oddiydan murakkabga utishini tahminlash uchun murakkablik
darajasiga kura joylashtiriladi. Rejada utkaziladigan ekskursiya xam 
kursatiladi. Tugarak rejasini maktab raxbari tasdiklaydi. Tugarak mashguloti 
xaftada bir marta utkazilib, u 1,5 soatdan ortik davom etmasligi kerak. 
Tugarak mashguloti odatda yangi ish usullarini kursatishdan boshlanib, 
tugarak ahzolari bu xarakatni takrorlaydilar, asosiy ishga esa ular bu ish 
usullarini yaxshi egallab olganlaridan so’ng kirishiladi. Tugarak ahzolari 
ishlarni bajarish jarayonija oddiy sxemalar, chizmalardan foydalanishga, 
materiallarga tartibli, tejamkorlik bilan munosabatda bulishga, asboblar xamda 
ish joiyini toza va tartibli saklashga albatta odatlantirish zarur. Tugarakning xar 
bir ahzosi “Uzing bilim oldingmi – urtoginga xam urgat” degan koidani doimo 
yodida saklashi krak. 

---

29