O`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti pedagogika fakulteti

Mavzu: Turli va xil materiallar bilan ishlash darslarini tashkil etish 
metodikasi. 
 
Reja. 
 
1.Turli xil materiallar haqida tushuncha. 
2. Turli xii materiallarni to‘plash va ishga tayyorlash. 
3. Turli xil materiallardan turli buyumlar yasash texnologiyasi.
4.Ish joyini to‘g‘ri tashkil etish talablari. Texnika xavfsizligi qoidalari
.
O’zbekiston tabiiy resurslar, foydali qazilmalar, metall va qotishmalar, 
plastmassalar, yog’ochlar va o’simliklarga boy o’lkadir. Respublikamizning bu 
tabiiy boyliklari sanoatda, turmushda foydalanadigan xom ashyo bo’lishi bilan bir 
qatorda Mehnat darslarida bajariladigan ishlar uchun kerakli material bo’lib ham 
xizmat qiladi. 
O’quvchilarni ilk yoshligidan boshlab bolalarda ona tabiatga kizikish va 
muxabbatni, undagi guzalliklarni kura bilishni tarbiyalash krak. Tabiiy materiallar 
bilan ishlash ularni tabiatni kuzatishga majbur kiladi. Kuzatishlar esa badiiy ijodiy 
kobiliyatlarni, konstruktorlik goyasini, tushunchalarning anikligini uygotadi. 
Turli tabiiy materiallar bilan ishlash, turlicha ishlov berilishini, turli 
asboblardan foydalanishni talab kiladi va ularni ishlatish bilim, ko’nikma, 
malakalarini beradi. 
Turli tabiiy materiallarni tuplash o’qituvchi qo’ygan maqsadga boglik 
bo’ladi. O’quvchilar kurib chikilgan va batafsil muxokama kilingan yoki uzlari 
uylab topgan tasvir uchun material tuplaydilar.Va aksincha, avval qandaydir 
materialni tuplab, keyin qanday ish bajarishni aniklashlari kerak. 
Tabiiy materiallarni o’quvchilar dastlab o’qituvchi raxbarligida sayr vaktida 
tuplaydilar. Tabiiy materillarni tulash jarayonida o’quvchilar atrofdagi usimliklar 
dunyosi, xashoratlar bilan tanishadilar, daraxtlar, gullar navlarini, nomlarini, 
shakllarini, tabiiy materiallni kachon va qanday tuplash va qanday saklash 
lozimligini bilib oladilar. Tabiatni kuriklash va o’nga extiyotkorona munosabatda 
bulish, uni asrash masalalariga aloxida ehtibor berish xar bir o’quvchining 
burchidir. 
Texnologiya darslarida tabiiy materiallardan: kuritilgan bargalar, gullar, 
poliz ekinlari- kovun, tarvuz, kovok uruglari, mevalar – olcha, urik, shaftoli 
danaklari va shu kabilar: balik tangalari va kanotlari, juxori va makkajuxori 
sutalari, paxta chanogi, yongok pusti va shu kabilardan keng foydalaniladi. 
Tabiiy materillarni tuplayotgan xar bir o’quvchi tabiiy materiallarni tartibli 
yigish va tayyorlash lozimligini bilishi, barg tuplash jarayonida daraxtlar, butalar 
shoxini kupollik bilan sindirish, gul va shu kabilarni uylamasdan tuplash tabiatga 
nisbatan vaxshiylik ekanligini yodda tutishi lozim. Gullarni qo’l bilan sindirib 
bulmaydi, aks xolda poyasi zararlanishi mumkin. 

---

O'simliklarni tuplashda gazeta, gerbariy papkasi, qaychi, paxta bulishi kerak. 
Gazeta daftarsimon taxlanib, orasiga materiallar tartib bilan joylanadi. 
Quritib olishga muljallangan usimliklar har qanday namlikdan xoli bo’lishi 
kerak, aks xolda o’simlik quritilganda unda dog’larning izi qoladi. Quritilayotgan 
o’simlikning tabiiy rangini asrab qolishning eng muhim sharti, ularni shamol otib 
turadigan joyda, yelvizakda, qo’yosh nurida tez quritib olishdir. O’simliklarni 
quritish 3 sutkadan oshmasligi kerak.