O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-texnologiya instituti

Ftalosianinlar va ularning sintezi

• Ftalosianinlar va ularning sintezi
• Ftalosianin deb ataluvchi birikma brinchi bo’lib orto-ajralgan benzol hosilalarini sanoat ishlab chiqarishdan olingan. 1907-yilda Braun va Chernyak 2-sianobenzamid sintezida quyuq erimaydigan kompleks maxsulotni olingani haqida xabar berishdi. 1927-yilda 1,2-dibrombenzolning mis sianid bilan qaynab turgan piridindagi reaksiyasida barqaror ko’k rangli brikma olindi. Ftalosianinlar –tetraazobenzoporfirinlar yuqori geterosiklik birikmalar, tabiy porfirinlar bilan strukturaviy sp2 gibridlangan azot atomlari bilan o’zaro bog’langan izoindol xalqasidan iborat.
• Ftalosianin-makrosiklik tuzilishga ega bo’lib 18 ta p elektronni o’z ichiga olgan brikma. Ftalosianinlarda sikldagi H atomlarini metallarga almashtirishdan metall ftalosianinlar olinadi. Ftalosianinlarni sintez qlishning ko’plab usullari mavjud. Asosan bu ftalonitril, ftalimid va ftal angidridi kabi orto-o’zgargan benzol xosilalarining siklik tetramerizatsiyasi xissoblanadi.