O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik – pedagogika instituti muhandislik – texnika fakulteti

Ё Қ И Л Ғ И 

ЁНУВЧИ ҚИСМ 

Б А Л Л А С Т 

ОРГАНИК 

ҚИСМ 

C, H,O,N 

 

С У В 

Минерал 

қисм 

---

 

Yokilg‘ining periferiya kismida kuchsiz ximiyaviy boglanishlar bulishi, murakkab kumir 

moddasini kizdirganda tezrok parchalanib kiska zanjirli uglevodrodlar xosil bulishiga olib keladi. 

Ularning bir kismi  suyuk xolatda (uglerod oksidalri SO, SO2 vodorod oksidi va xakazolar) buladi. 

Oddiy xolatlarda parchalanish tezligi kichik, lekin parchalanish kumir yotgan plastlarda xam davom 

etaveradi. Shaxtalarda yong‘inga olib keluvchi metan va boshka gazsimon uglevodorodlar shu 

parchalanish natijasida hosil bulgan. Kumirdagi parchalanish uning tarkibidagi vodorod va kislorodning 

(uning periferiya kismiga kiruvchi) kamayishiga va uglevodorodning kupayishiga olib keladi. 

(makromalekula yadrosining parchalanishi ancha kiyin). Shunday kilib kumirning termik eskirishi yuz 

beradi. 

Yokilg‘i elementlarining orasidagi uzaro bog‘likliklari noma’lum bo‘lgani tufayli, yokilg‘ining 

tarkibi aloxida bir-birovi bilan bog‘lik emas elementlardan tashkil topgan. Shuning uchun bunday 

yokilg‘i tarkibini elementli deb ataladi. 

 

---

1.2 Issiqlik-energetika resurslari