O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik pedagogika isntituti “menejment” kafedrasi

4.4. Kompaniyaning narxlari va xarajatlari raqobatbardoshmi?
Kompaniya axvoli tahlilining muxim qismi - bu Korxona xarajatlarining raqobatga bardoshliligini aniqlashdir. Baholardagi farqlarning kelib chiqish sabablari xilma‑xil bo’lishi mumkin. Ularning eng muximlari quyidagilar:

1. 
   xom ashyolar, butlovchi qismlar, quvvatlar va boshqa tovarlar narxlaridagi farq;
   
2. 
   texnologiyaning turliligi va jixozlar yoshining turliligi;
   
3. 
   ishlab chiqarish xarajatlarining turliligi;
   
4. 
   raqiblarning inflyatsiyaga va xorijiy valyutalar almashtiruv kurslarining o’zgarishiga bogliqlik darajasining turliligi;
   
5. 
   marketing xarajatlarining turliligi;
   
6. 
   transportirovka xarajatlarining turliligi ;
   

7)sotish shaxobchalarini tashkil etish xarajatlarning turliligi.

Raqobatga bardoshli bo’lish uchun kompaniyaning xarajatlari raqiblar xarajatlariga teng yoki undan past bo’lishi lozim. Buning uchun kompaniya qiymatlar zanjirining xar bir bo’ginida tahlil o’tkaziladi. Qiymat yaratuvchi zanjir quyidagilardan iborat bo’ladi.

Asosiy faoliyat doirasida:

0. 
   moddiy‑texnika ta’minoti;
   
1. 
   tayyorlash;
   
2. 
   tovarlarni istemolchilarga yetkazish;
   
3. 
   sotish va marketing;
   
4. 
   xizmat ko’rsatish;
   

Qo’shimcha faoliyat doirasida:

0. 
   tadqiqotlar va ishlanmalar, texnologiyalar va tizimlarni rivojlantirish;
   
1. 
   inson resurslarini boshqarish;
   
2. 
   umumiy boshqarish;
   

Xarajatlarni to’gri baholash uchun menedjer 4 ta ishni bajarishi lozim:

0. 
   Korxonaning qiymatlar zanjirini to’zish;
   
1. 
   zanjir ichida turli uchastkalar o’rtasidagi aloqani o’rganish;
   
2. 
   bozorda muvaffaqiyat keltiruvchi faoliyat turlarini aniqlash;
   
3. 
   solishtirma baholash o’tkazish;