O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti

5.Engil va oziq-ovqat sanoati.

O’zbekiston engil sanoati ko’p tarmoqli bo’lib, unda paxta tozalash, to’qimachilik, trikotaj, shoyi to’qish, tikuvchilik, ko’n-poyabzal, gilamchilik, chinni-fayans buyumlari va attorlik mollari ishlab chiqariladi. O’zbekiston engil sanoat tarmog’ining o’sish sur’ati 1990-2014 yillarda 3,7 martani tashkil etdi. Respublikada 1990 yilga nisbatan 2014 yilda paxtadan ip gazlama ishlab chiqarish 2,4 martaga oshdi. Gilam va gilam mahsulotlari 2014 yilda 21 mln m² ni tashkil etdi yoki 2000 yilga nisbatan 13,6 marta ko’p ishlab chiqarildi. Jumladan, ip gazlama Toshkent, Farg’ona to’qimachilik va Buxoro ip gazlama kombinatlarida ishlab chiqarilar edi.

12-diagramma

Engil sanoat

Hozirda bu korxonalarining ayrimlari o’z ish faoliyatini to’xtatgan. Buxoro shahrida “DEU tekstil” to’qimachilik kompleksi, Toshkent viloyatida “Xaytek kabel” qo’shma korxonasi, “Spen tex Toytepa tekstil” qo’shma korxonasi, Olmaliq shahrida gilam fabrikasi, “DEU tekstil interneyshl” QK, “Osiyoteks” va “Xumo”, Buxorodagi “Buxoro brilliant shilk”; “O’zkarpet” gilam korxonasi, “Ramstar”, “Qorako’lteks” qo’shma korxonalari; Farg’onadagi “Quva tekstil”, “Rishton teks”, “Rus-O’zbekteks” to’qimachilik qo’shma korxonalari, “Vodiy Toshloq tekstil”, “Alesta - Glass” "Orshahev tekstili" mchj (paypoq maxsulotlari) va Xitoy texnologiyasi yordamida Xorazmda “Xorazm ipagi” to’qimachilik korxonasi, Buyuk Britaniya asbob-uskunalari bilan jihozlangan Bog’otdagi tibbiy paxta (momiq) ishlab chiqaruvchi fabrika, Rossiyaning Kamishin fabrikasi bilan hamkorlikda Xonqada ip kalava va ip gazlama ishlab chiqaruvchi korxona, “Gurlantekstil”, Xiva gilam kombinati mashhur. Engil sanoat korxonalaridan Andijondagi "Investeks" qo’shma korxonasi trikotaj buyumlar va trikotaj mato, Toshkent shahridagi “Toshkayatekstil qk” kalava, trikotaj polotnosi, paxta-chit matosi, “Sirkechi tashtekstil” q.k, “Trendyoland ”q.k, “Konteks-tashkent” x.k lari trikotaj mahsulotlari, kalava, trikotaj polotnosi ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. Shuningdek, Toshkent viloyatida joylashgan "Billur tekst" korxonasi trikotaj mahsulotlari yiliga - 550 ming dona, "Yangiyo’l paxta tozalash" zavodi paxta tolasi- 10800 tn, “Elnur end Ruslan" qo’shma korxonasi yiliga - 5000 dona tikuvchilik mahsulotlarini yaratmoqda. Ip gazlamadan tashqari ipak gazlama ham bir vaqtlar respublikaning mashhur mahsulotlaridan biri bo’lgan. Hozirda Farg’onadagi pillakashlik fabrikalarida mahsulot chiqarish qisqarib ketganligi munosabati bilan, asosiy ipak gazlama mahsulotlari Samarqand viloyatida tayyorlanmoqda. Mavjud pillakashlik fabrikalari ham to’liq quvvat bilan ishlayotgani yo’q. Toshkentdagi chinni-fayans buyumlar ishlab chiqaradigan “Mikond” zavodi (Oniks birlashmasi) engil sanoatning etakchi korxonasidir. Bu zavodda bir yilda 10500 dona maishiy qandillar, qandil idishlar tayyorlash yo’lga qo’yilgan. Engil sanoatda ko’nchilikning alohida o’rni bor. Ko’nchilik sanoati Toshkent, Samarqand, Qo’qon va Farg’ona viloyatlarida rivojlangan. Bu korxonalar asosan mahalliy xom ashyoni qayta ishlash va ishlov berishga tayanadi.