O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkyent axborot tyexnologiyalari univyersityeti huzuridagi pyedagog kadrlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tarmoq markazi

VIRTUAL REALLIK
TEXNIK
VOSITALARI

• 
  INSON VA kompyuterlar
  

o’rtasidagi aloqani
ta’minlaydi

• 
  Virtual Internetga ulanishni amalda bajaradi
  

• 
  Kompyuterlarda qurilma va dasturlardan birgalikda foydalanish imkonini beradi
  

ASOSIY
TEXNIK
VOSITALAR

• 
  Axborotlarni kiritadi
  

• 
  Dasturlarni modifikatsiyaga tayyorlaydi
  

• 
  Qurilmalar ishini muvofiqlashtirib, o’zaro ma’lumot almashishga tayyorlaydi
  

• 
  Ma’lumot almashadi
  
• 
  Ko’p foydalanuvchili rejimda ishlaydi
  
• 
  Qurilma va dasturlar drayverlari yangilanishida qatnashadi
  

Uyga vazifa.

Mavzu bo’yicha “Nilufar guli” grafik organayzerini tayyorlash.

				VR Ma’lumot kirituvchi
				VR Ma’lumot kirituvchi
	VR Kommunikativ vositalar		VR Kommunikativ vositalar	Virtual reallik	VR Ma’lumot chiqaruvchi		VR Ma’lumot chiqaruvchi
				VR texnologik vositalari
				VR texnologik vositalari

Mustaqil ish. “Nilufar guli” grafik organayzerini baholash tartibi.

Baholash 5 ballik reyting asosida baholanadi.
4,3-5 ball. Agar talaba ushbu grafik organayzerni qolgan 8 ta tomonini to’g’ri to’ldirsa . 3,55-4,2 ball. Agar talaba ushbu grafik organayzerni qolgan 5 ta tomonini to’ldirsa. 2,75-3,54 ball. Agar talaba ushbu grafik organayzerni qolgan 3 ta tomonini to’ldirsa.

Baholash kalendar taqsimoti

Ish bosqichlari va vaqti	Faoliyat mazmuni
	Ta`lim beruvchi	Ta`lim oluvchilar
Tayyorgarlik bosqichi	Mavzu bo’yicha o’quv mazmunini tayyorlash. Dars uchun takdimot slaydlarini tayyorlash. Darsni o’rganishda foydalaniladigan adabiyotlar ruyxatini ishlab chiqish
1-bosqich. Mavzuga kirish (10 daqiqa)	1.1. Mavzu nomini va uning rejasini ekranga chiqaradi. 1.2. Mashg’ulot mavzusi, uning maqsadi, olinadigan natijalar bilan tanishtiradi. 1.3. Talabalar bilimini faollashtirish maqsadida talabalarda toifalash jadvali metodi yordamida umumiy va o’rta maxsus o’quv yurtlarida kompyuterlarning asosiy texnik vositalari va ular bilan ishlash bo’yicha olgan bilimlarini aks ettirishlari taklif qilinadi. Talabalar mustaqil ishlayotgan vaqtda davomat aniqlanadi	Mavzu, uning rejasi va tayanch iboralarni yozib oladi. Klaster grafik organayzeri chiziladi. Asosiy tushunchalar yoziladi
2.Asosiy bosqich (60 daqiqa)	2.1. Zamonaviy kompyuterlar va ularning klassifikatsiyasi. Tarkibiy tuzilishi va qurilmalarining vazifalari slaydlar orqali tushuntiriladi. 2.2. Zamonaviy kompyuterlarning asosiy texnik vositalari va ular bilan ishlash. 2.5. Kommunikatsion vositalar ishini o’rganish. 2.6. hozirgi kunda qo’llanilayotgan asosiy Kompyuter texnik vositalari bilan ishlovchi dasturlar FSMU organayzeri yordamida solishtiriladi.	Tinglaydilar, yozadilar Talabalar berilgan savollarga javob beradilar Venn diagramma chizadi. Tinglaydilar, yozadilar
3. Yakuniy bosqich (10 daqiqa)	3.1. Mavzu bo’yicha talabalarda yuzaga kelgan savollarga javob beradi, yakunlovchi xulosa qiladi. 3.2 Mustaqil ishlash uchun o’quv materialini o’rganib kelish uchun “BALIQ SKELETI” grafik organayzerini tayyorlash vazifasini beradi.	Savollar beradilar. O’z fikrlarini bildiradilar Vazifani yozib oladilar.

TOIFALASH JADVALI
Texnik vositalar

VR Kommunikativ Texnik vositalar	VR texnik vositalar
1. 3D Ochki. 2. 3. 4.	1. VR plata. 2. 3. 4.

Namuna.
FSMU – metodi.

F	• fikringizni bayon eting
S	• fikringizni bayoniga sabab ko’rsating
M M	• ko’rsatgan sababingizni isbotlab misol keltiring
U	• fikringizni umumlashtiring

FSMU -

F	VR texik vositalarning ishlash printsiplari turlichadir
S	VR qurilmaning ichki va tashqi tuzilishi, bajaruvchi fuktsiyalari har xil
M M	VR kirish va chiqish ma’lumotlariga qarab qurilmalarni funktsional vazifalari va ishlash usullari har xil
U	VR har bir zamonaviy texnik vositalar o’ziga xos ichki va tashqi tuzilishga, funktsional imkoniyatlarga ega.

Uyga vazifa.
Baliq skeleti
VR texnik vositalar ish faoliyatini o’rganishda qanday vositalardan foydalanish mumkin.

Xulosa va takliflar
Axborot makonining to’lib-toshgan va ijtimoiy subektlar tomonidan maqsadli auditoriyaga axborot xabarlarini yetkazish tobora qiyinlashib borayotgan hozirgi sharoitda kommunikatsiyalar sohasida innovatsiyalarni joriy etish zarurati paydo bo’lmoqda. Maqsadli auditoriya e’tiborini jalb qilish, mavjudlik effektini yaratish, axborot xabariga jalb qilish va singdirishni yaratish uchun yangi vositalar yoki mutlaqo yangi muhitlarda o’zaro ta’sir va aloqani ta’minlash uchun tobora ko’proq innovatsion texnologik echimlar talab qilinadi. Ushbu texnologik echimlar ko’p qirrali va ko’p qirrali bo’lishi kerak, ular insonning aloqa imkoniyatlarini sezilarli darajada kengaytirishi, muloqot va o’zaro ta’sirni butunlay yangi bosqichga olib chiqishi kerak.
Biz ushbu Bitiruv ishini tayyorlash jarayonida quydagi xulosa va takliflarni ishlab chiqdik.

1. 
   Yurtimizni ijtimoiy-iqtisodiy va texnik-texnologik rivojlantirishda zamonaviy muxandislarni yani kasbiy kompotentlik darajalari rivojlangan kadrlarni o’rni beqiyos ekanligini aniqladik. Lekin, talabalar ishlab chiqarishda va xizmat ko’rsatish sohalaridagi mexnat faoliyatlaridagi murakkab vaziyatlarda tizimli taxlil asosida optimal qaror qabul qilishda malum qiyinchiliklara uchramoqdalar.
   
2. 
   Odatiy dars shaklini saqlab qolgan xolda har-bir darsni 5-10 minutini dars mavzusi bo’yicha yangiliklarga qaratish - yangiliklarni mavzuga bog’lashda ishlab chiqarish sharoitida noaniqliklar bo’lishligini bunday sharoitda risk qilish va riskni baxolashni o’qituvchi talabaga o’rgatib borishi zarur.
   
3. 
   “Virtual reallik: asosiy tushunchalar” mavzusidan talabalarning kasbiy kompotentligini ma’lum darajada rivojlantirish mumkinligini aniqladik. Xar qanday mavzuni o’qitishda va o’rgatishda talabalarning kasbiy kompotentlik darajalarini rivojlantiradigan innovatsion ta’lim texnologiyalaridan foydalanish zarur.
   
4. 
   - tijorat tuzilmalarida aloqa vositalari sifatida kengaytirilgan va virtual reallikdan foydalanish aloqaning iqtisodiy samaradorligini oshirishni ta’minlaydigan yuqori sifatli axborot komponenti bilan ajralib turadi, shu bilan birga wow-effect va taqdimot formati davlat organlari uchun ustuvor vazifa bo’lib qolmoqda.
   
5. 
   Aynan talabaning kompotentligi tarifini taklif qilamiz: “talabaning kompetentligi bu uni bilimi, malakasi, ko’nikmasi va uni faollashtiruvchi shaxsiy sifat fazilatlari majmuyidan iboratdir”.
   
6. 
   Virtual reallik sharoitlarida talabalarni optimal qaror qabul qilish ilmini o’rgatish zarur.
   
7. 
   kengaytirilgan va virtual reallik texnologiyalarining yangiligi tijorat va davlat tuzilmalarining texnologiyalar va ularning imkoniyatlari bilan tanishish bosqichida ekanligini aniqlaydi;
   

Yuqoridagi taklif va tavsiyalar amalyotga joriy etilsa Bitiruvchi talabalarimizni kasbiy kompotentligini rivojlanganlik darajalari yuqori bo’ladi. Bu esa Yangi O’zbekistonimizni yanada ishtimoiy-iqtisodiy rivojlanishiga ijobiy tasir qiladi, natijada axolini turmush darajasi yuqori darajada bo’lishi ta’minlanadi.
Xulosa qilib shuni ta’kidlaymizki, to’ldirilgan va virtual reallik texnologiyalari tijorat va jamoat sohalarida innovatsion aloqa vositasi sifatida, ularni ishlab chiqish va joriy etishning ushbu bosqichida an’anaviylarga nisbatan eng istiqbolli ekanligini isbotladi.