O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkyent axborot tyexnologiyalari univyersityeti huzuridagi pyedagog kadrlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tarmoq markazi

Ovoz yozish va ovoz taxrirlash vositalari Ovozli fayllarni kompakt diskka yozish, Virtual reallik takdimotlarini tayyorlash, videokonferentsiyalarni utkazish, uyinlar uynash, audio CD larni eshitish uchun ovoz platasi yoki audioadapter (audio - bu «ovoz», adapter esa -manbadagi ma’lumotni kompyuterga utkazuvchi texnik kurilma) deb nomlanuvchi karta zarur bo’ladi.Ushbu tovushni qayta ishlovchi tovush platasi, tovush chikarish vositasi, akustik tizimlar yoki yakka tinglagichlar xdmda audio ma’lumotlarni kiritish uchun xizmat kiladigan mikrofon, ovozli kompakt-disk proigrыvatellari, ovoz kolonkalari va b. kurilmalarga ulanadi. Tovushplatasiga, shuningdek, magnitofon, elektr musika asboblari kabi audiokomplektlar xam ulanishi mumkin.
SHunday masalani hal etish uchun har kanday zamonaviy komp’yuterda mavjud bulgan videoadapter va monitor yetarlidir.


Bulardan tashkari virtual borliqni yaxshirok his etish uchun boshqa kurilmalarni ham ishlatish mumkin.
Ular:
Turli oynali kuzoynak - bu kurilma tasvirni ul ulchamda (xdjmli) ko’rishga yordam beradi.
Bir muncha murakkabrok ishlaydigan kuzoynak ham mavjud bo’lib,
uning ishlash printsipi kuyidagicha: ekran orkali kuzoynakning bitta kuziga tasvir yuboriladi, ikkinchisi esa koroetu bo’lib turadi.

Sungra tasvir keyingi kuzga utadi, shu tarzda tasvir ketma-ket kursatiladi va kuzoynak ekranida uch ulchamli tasvir illyuziyasi hosil bo’ladi.

Virtual borliq shlemi (Neayo Mounted Display)
- o’ylab topilgan virtual borliqni to’liq his etish uchun mo’ljallangan qurilma. Tasvir xajmini ko’rsatish uchun shlem ichida ikkita uncha katta bo’lmagan ekran joylashgan bo’lib, tasvir ham ikkiga bo’linadi va ikkala ko’z uchun aloxida tasvir yaratiladi. Ushbu shlem 360 gradus soxadagi barcha tasvirlarni vizual ko’rish imkonini beradi, xattoki bosh burilgan vaqtda mos ravishda tasvir joylashuvi ham o’zgaradi.

6-rasm. Virtual borliq shlemi