O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

Jadval 14.8.
GistaminH
1 
retseptorlarining blokatorlarini kimyoviy tavsifi
Gistaminga qarshi 
vositalar 
ning 
xossalari 
D
imed
-
ro
l 
T
av
eg
il
Su
p
ras
-
ti
n
D
ip
ra
-
zi
n
D
iazo
-
li
n
Fen
k
a-
ro
l 
L
o
rat
a-
d
in
Gistaminga qarshi 
faolligi 
++ 
+++ 
++ 
++++ 
++ 
++ 
++ 
Ta’sir 
davomliligi, soat 
4-6 
8-12 
4-6 
4-6 
24-48 
6-8 
24 
MNSga ta’siri 
Sedativ, 
uxla- 
tuvchi 
Kuch 
siz 
sedativ 
Kuchli 
sedativ 
Kuchli 
sedativ 
─ 
Kuchsiz 
sedativ 
Kuchsiz 
sedativ 
Vegetativ 
gangliylar 
blokadasi 
+ 
─ 
─ 
─ 
─ 
─ 
─ 
M-xolinoblo-
katorlik ta’sir 
+ 
Kuchsiz 
+ 
+ 
─ 
Kuchsiz 
─ 
α-adrenoblo-
katorlik ta’sir 
─ 
─ 
─ 
+ 
─ 
─ 
Mahalliy ta’sirlan 
tirish xossasi 
+ 
(t/o) 
+ 
(t/o) 
+ 
(t/o) 
+ 
(t/o) 
+ 
(enteral) 
+ 
(enteral) 
Aneste 
ziya 
chaqirishxossasi 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
1
yurakning M-xolinoretseptorlarini qamallaydi 
Izoh: plyuslar soni moddani nisbiy faolligini ifodalaydi. Qolgan hollarda plyus yoki minus 
belgisi ushbu ta’sirot nima vjudligi yoki yo‘qligini ko‘rsatadi. T/Oteri ostiga kiritilganda.
Sedativ ta’sirga ega bo‘lgan dori vositalarni ish jarayonida yuqori darajada 
e’tibor va tezkor javob berishlikni talab qiluvchi kasb egalariga ish vaqtida qabul 
qilish tavsiya etilmaydi (transport haydovchilari va boshqalar). Bunday hollarda 
MNS ga ta’siri bo‘lmagan diazolinni qo‘llash maqsadga muvofiqdir. Tavegil, 
fenkarol, loratadinni ham qo‘llash mumkin, ammo ushbu dori vositalariga nisbatan 
yuqori sezgirlik yo‘q ekanligiga amin bo‘lish darkor. Jigar va buyrak xastaliklarida 
gistaminga qarshi dori vositalarni ehtiyot bo‘lib qo‘llash zarur.
Farmatsevtik 
korxonalar va tibbiyot xodimlari diprazin bilan ishlaganda ehtiyot choralarini 
ko‘rish lozim, chunki teri va shilliq qavatlarni allergik jarohatlanishi mumkin. 

---

- 793 -