O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi muqimiy nomidagi qo‟qo‟n davlat pedagogika instituti “Boshlang`ich ta`lim metodikasi” kafedrasi



Download 1,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet66/136
Sana23.02.2022
Hajmi1,42 Mb.
#171091
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   136
Bog'liq
boshlangich talim metodikasi

7-§. Нуқтали вергул 
Нуқтали вергул қуйидаги ўринларда қўлланади: 
1. Ўз ичида вергул бўлган ѐйиқ уюшиқ бўлаклар орасида:
Меҳнат, ижод, одам шарафи;
Дил ѐруғи, ҳаѐт қувончи
Ҳаммасининг асли манбаи
Сен, Ватаним - тинчлик таянчи. (С.Назар) 
2. Ўз ичида вергули бўлган, мазмунан маълум даражада мустақилликка эга содда гаплар 
орасида ҳамда ҳар хил турдаги гапларни ўз ичига олган қўшма гапларда: Дарахтлар
буталар шитирлади; кузнинг салқин нафаси юзига урилди.
 
8-§. Икки нуқта 
1. Уюшиқ бўлаклардан олдин келган умумлаштирувчи сўздан сўнг: Йиғилишда 
тажрибали ишчилар: Салим ака, Абдукарим ака ва Собиржонлар сўзга чиқишди. 


Э с л а т м а : Баъзан умумлаштирувчи сўз яшириниши мумкин, лекин икки нуқта 
қўйилаверади: Қилиниши керак: тракторлар таъмирдан чиқарилсин, ишчиларга етарли 
шароит яратилсин. 
2. Қуйидаги маъноларни ифодалаган боғловчисиз қўшма гапларда: 1) бир гап иккинчи 
бир гапдан англашилган иш-ҳаракатнинг сабабини кўрсатса: У икарига шошиб кириб кетди: 
телефон анчадан бери жиринглаѐтган экан. 
2) бир гап иккинчи бир гапдан англашилган иш-ҳаракатнинг натижасини кўрсатса:  Шамол 
жуда зўрайди: дарахтларнинг анча-мунчаси синиб тушди.
3) агар бирор гап бошқа бир гапнинг мазмунини тўлдирса ѐки изоҳласа: Вазифангиз шу: 
биронта одам бу хонага кирмаслиги керак. 
3. Кўчирма гапдан олдин, муаллиф гапидан сўнг: У баланд овозда сўради: - Ким бор? 
9-§. Тире 
Тире қуйидаги ўринларда қўлланади: 
1. От, сон, олмош ва ҳаракат номи билан ифодаланиб, кесим билан боғламасиз бириккан 
эга ва кесим орасига: Ўзбекистоннинг пойтахти – Тошкент. Икки ўн беш – бир ўттиз. 
Буларни амалга оширадиган – сиз. Ўқиш – ҳаѐтни уқиш. 
2. Уюшиқ бўлаклардан сўнг келган умумлаштирувчи сўздан олдин: Акам, опам ва синглим – 
барчаси мени кутиб ўтиришган экан. 
3. Ажратилган бўлак билан изоҳланмиш бўлак орасига: Мен – Валиев Маҳмуд, 1954 
йилда Тошкентда туғилганман. 
4. Кириш гап билан гап бўлаклари орасига: Тунов кунги овчи – мен уни ўрмонда учратиб 
қолдим – менга қизиқ бир воқеани сўзлаб берди. 
5. Муаллиф гапи билан кўчирма гап орасида: - Бугун келасизми? – сўради қизи. 
6. Диалог типидаги кўчирма гапларда: - Келдими? - Келди. 
7. Кутилмаган воқеа-ҳодисаларни ифодалаган гаплардан олдин: Кеча сизларникига борган 
эдим – Асқаржон келибди! 
8. Зид маъноли боғловчисиз қўшма гаплар орасида: Жисмимиз йўқолур - ўчмас номимиз. 

Download 1,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   136




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish