O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi muqimiy nomidagi qo‟qo‟n davlat pedagogika instituti “Boshlang`ich ta`lim metodikasi” kafedrasi

Mashg„ulot maqsadi:  
1. Ergashgan qo‗shma gaplarga oid bilimni tekshirish. 
2. Qo‗shma gapning turlarini biri-biridan farqlashga o‗rgatish. 
3. Ergashgan qo‗shma gaplarni o‗ziga xos belgilarini topish. 
Mashg„ulot jihozi: ma‘ruza matni, mashqlar to‗plami, ko‗rgazmali jadvallar, tarqatma 
materiallar, test savollar va boshqalar. 
Mashg„ulot mazmuni  
Ravish ergash gap bosh gapdagi voqea-hodisa yoki harakatning qay tarzda yuzaga kelishini 
bildiradi. Ravish ergash gap bosh gapning kesimi orqali beriladigan qay tarzda? qay holda? qanday 
qilib kabi so‗roqlardan biriga javob bo‗ladi. MaS), Dimog‗iga allaqanday gullarning xushbo‗y hidi 
urilib, ajoyib yoz oqshomlari esimga tushib ketdi.
Miqdor-daraja ergash gap bosh gapdagi voqea-hodisa yoki harakatning qay miqdorda, qay 
darajada bajarishini bildiradi.
Miqdor-daraja ergash gap bosh gap orqali beriladigan qancha? Qay daraja? kabi so‗roqlardan biriga 
javob bo‗ladi.Mas: Zulmat qancha quyuq bo‗lsa, yulduz shuncha ravshan charaqlaydi. (U.) 
O‗xshatish ergash gapli qo‗shma gaplarda bosh gapdan anglashilgan harakat, holat, belgi-
xususiyat ergash gapdagi voqea-hodisa, belgi-xususiyatga o‗xshatiladi. Mas: Otabek ko‗zini to‗ldirib 
binoga qaradi, go‗yo u bu qarashda o‗z sevgani Bilan vidolashar edi. (A)Qodiriy) 
Payt ergash gap boo‗ gapdagi voqea-hodisa yoki harakatning yuzaga kelish paytini bildiradi. 
Payt ergash gap bosh gapning kesimi orqali beriladigan qachon? qachondan beri? kabi so‗roqlardan 
biriga javob bo‗ladi. Tog‗da tong yorisha boshlaganda, yashil archalar xuddi sarvdek ko‗rinadi 
ko‗zingizga. (Y.SHamirov) 
O‗rin ergash gap bosh gapdagi voqea-hodisa yoki harakatning yuzaga kelish , bog‗lanish yoki 
yo‗nalish o‗rnini bildiradi. O‗rin ergash gap bosh gap orqali beriladigan qaerga? Qaerda kabi 
so‗roqlardan biriga javob beradi.Mas, SHamol qayoqdan essa, yomg‗ir ham o‗sha yoqdan keladi.