O`zbekiston Respublikasi Oliy va O`rta maxsus ta`lim vazirligi Mirzo Ulug`bek nomidagi O`zbekiston milliy universiteti Ijtimoiy fanlar fakulteti Ijtimoiy ish

Bronfenbrennerning ekologik tizimlar nazariyasi

V. Bronfenbrenner tomonidan ekologik tizimlar nazariyasi

• 
  Inson taraqqiyoti ekologiyasi yoki ekologik tizimlar nazariyasi - bu bolaning ijtimoiylashuvi va rivojlanish nazariyasi. Bronfenbrennerning fikriga ko'ra, bola rivojlanishining ekologik muhiti to'rtta tizimdan iborat bo'lib, go'yo bir-birining ichiga joylashtirilgan bo'lib, ular odatda konsentrik halqalar shaklida grafik tasvirlangan:
  
• 
  mikrosistema - bolaning oilasi
  
• 
  mezosistema - bolalar bog'chasi, maktab, hovli, turar-joy maydoni
  
• 
  ekzosistema - kattalar ijtimoiy tashkilotlari
  
• 
  makrosistema - mamlakatning madaniy urf-odatlari, qadriyatlari, urf-odatlari va resurslari.
  

Tavsif: Guruh muhokamasi - bu har qanday munozarali masalani birgalikda muhokama qilish (o'quv guruhida, shunchaki savol, shunchaki munozarali emas), bu sizga guruh a'zolarining fikr-mulohazalari, pozitsiyalari va munosabatlarini aniqlashtirishga (o'zgartirishga) imkon beradi. to'g'ridan-to'g'ri aloqa.

Guruh bir nechta kichik guruhlarga bo'lingan bo'lib, ularning har biri "Rivojlanishga nima ta'sir qiladi?" Degan javobni bajaradi.

Inson rivojlanishi biologik, psixologik, ijtimoiy va ma'naviy ta'sirlarning puxta o'zaro ta'sirining mahsulidir.

A) Ekotizimning mikro darajasida

Mikrosistema - bu shaxsni o'rab turgan va unga ta'sir qiladigan bevosita muhit (masalan: maktab yoki uy sharoitlari).

B) Ekotizimning mezo darajasida

Mezosistema - bu ikkita mikrosistemaning birlashishi va ularning bir-biriga ta'siri (masalan: uydagi aka-uka va maktabdagi tengdoshlarning munosabatlari). Ekzosistema - bu bilvosita bog'liq bo'lgan ikki yoki undan ortiq parametrlarning o'zaro ta'siri (masalan: ko'proq ish vaqtini talab qiladigan otaning ishi qizining maktabdagi ishiga ta'sir qiladi, chunki u endi uy vazifasida yordam berolmaydi)

C) Tashqi tizimning makro darajasida

Makrosistema ijtimoiy iqtisodiy holat, madaniyat, e'tiqod, urf-odatlar va axloqni hisobga olgan holda kengroq (masalan: badavlatroq oilaning farzandi kam boy oiladagi tengdoshini shu sababdan kam deb biladi). Va nihoyat, xronosistema hayot hodisalarining xronologik xarakterini va ularning o'zaro ta'sirlashishini va shaxsni va ularning sharoitlarini o'tish davrida qanday o'zgartirishini anglatadi (masalan: onasi kasallik tufayli o'z onasini yo'qotadi va endi hayotida bunday yordamga ega bo'lmaydi).

 Bundan tashqari, quyidagi savollarga javob bering:

A. Ushbu omillar rivojlanishga qanday ta'sir qiladi (ijobiy yoki salbiy)?

Meni nazarimda barchaga har xil ta’sirini o’tkazza kerak. Chunki barchaning individual psixalogiyasi, indivudual qarashlari, individual meni mavjud. Undan tashqari barchaning oilasi, atrof muhitidagi insonlar turli xil va o’zgacha. Ular o’z ko’rgan kechirganlari, hayotlaridagi tajribalari orqali fikrlaydilar va boshqalarga ham shularni maslahat beradilar.

B. Quyidagi omillardan qaysi birini, sizningcha, eng muhim deb atash mumkin?

Meni nazarimda ularning barchasi juda muhim hisoblanadi. Insonning rivojlanishi, kamol topishi, psixalogik qarashlari, biologik o’zgarishlari, atrof muhitning ta’siri bu juda muhim hisoblanadi.

Muhokama natijalarini kichik guruhlarda taqdim etish.

O'qituvchi tomonidan guruh taqdimotlarini muhokama qilish va xulosa qilish.