Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA OʻRTA MAXSUS TAʼLIM VAZIRLIGI


MIRZO ULUGʻBEK NOMIDAGI
OʻZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETINING JIZZAX FILIALI

O‘quv-uslubiy bo‘lim tomonidan ro‘yxatga olindi № _________________ 2022-yil "___"________		«TASDIQLANDI» O‘quv ishlari bo‘yicha direktor o‘rinbosari ________R.Abduraxmanov 2022-yil "___"________

KOMPYUTER ARXITEKTURASI
FAN SILLABUSI

Bilim sohasi:	300000 – Ishlab chiqarish - texnik soha
Ta’lim sohasi:	330000 – Kompyuter texnologiyalari va informatika
Ta’lim yo‘nalishi:	5330200 – Axborot tizimlari va texnologiyalari (yo’nalishlar bo’yicha)
Umumiy o‘quv soati	– 120 soat (5-semestr – 4 kredit)
Shu jumladan:
Ma’ruza	– 30 soat (5- semestr – 30 soat)
Amaliy mashg‘ulot	– 30 soat (5- semestr – 30 soat)
Mustaqil ta’lim	– 60 soat (5- semestr – 60 soat)

Fan sillabusi Mirzo Ulug‘bek nomidagi Oʻzbekistan Milliy universitetining Jizzax filiali tomonidan ishlab chiqilgan, Oʻquv-uslubiy boʻlim tomonidan 2022 yil “____” ________ dagi №________________ bilan roʻyxatga olingan “Kompyuter arxitekturasi” fan dasturi asosida tayyorlangan.

Tuzuvchilar:

Karshiyev.A.A. OʻzMUJF, “ Axborot tizimlari va texnologiyalari ”

kafedrasi mudiri.
Bobokulov.B.B. OʻzMUJF, “Axborot tizimlari va texnologiyalari”
kafedrasi assistent oʻqituvchisi.
Taqrizchi:

Yusupov R.M.	–	JDPU, “Informatika va uni o‘qitish metodikasi” kafedrasi mudiri, dotsent, t.f.n.
Begboʻtayev A.	–	JDPU, “Informatika va uni o‘qitish metodikasi” kafedrasi dotsenti, p.f.f.d. (PhD)

Fan sillabusi “Kompyuter ilmlari va dasturlashtirish” kafedrasining 2022-yil “___” ____________dagi ___ -sonli yig‘ilishida muhokamadan o‘tgan va fakultet uslubiy kengashiga muhokama qilish uchun tavsiya etilgan.

Kafedra mudiri ____________ Karshiyev.A.A


Fan sillabusi “Amaliy matematika” fakulteti uslubiy kengashida muhokama etilgan va filial ilmiy-uslubiy kengashiga muhokama qilish uchun tavsiya etildi
(2022 - yil “___” ____dagi ___ - sonli bayonnoma).

Fakultet uslubiy kengashi raisi:

S.Aliboyev

Fan sillabusi ilmiy-uslubiy kengashida muhokama etilgan va foydalanishga tavsiya qilindi (2022 - yil “___” ____dagi ___ - sonli bayonnoma).

O‘quv-uslubiy bo‘lim boshlig‘i:

A.Kuchimov

Modul / kurs sillabusi
Amaliy matematika fakulteti

	Bilim sohasi:	300000 – Ishlab chiqarish-texnik soha
	Ta’lim sohasi:	330000 – Kompyuter texnologiyalari va informatika
	Ta’lim yo‘nalishi:	50530200 – Axborot tizimlari va texnologiyalari (yo‘nalishlar bo‘yicha)

Kurs:	Kompyuter arxitekturasi
Kurs turi:	Tanlov
Kurs kodi:	KACB304
Yil:	3
Semestr:	5
Ta’lim shakli:	Kunduzgi
Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:	5-semestr – 120
Ma’ruza	5-semestr – 30
Amaliy mashg‘uloti	5-semestr – 30
Mustaqil ta’lim	5-semestr – 60
Kredit miqdori:	5-semestr – 4
Baholash shakli:	Sinov va imtihon
Kurs tili:	O‘zbek

Kurs maqsadi (КМ)

КМ1

Fanni o‘qitishidan maqsad – kompyuter arxitekturasi va uni tashkil qilish hamda loyihalash asoslarini, kompyuterlarda qoʻllanilayotgan asosiy raqamli mantiqiy sxemalar, turli xil satxlarda buyruqlarning qanday bajarilishi va kompyuter unumdorligini oshirish yoʻllarini oʻrganishdir. Fanning vazifasi – zamonaviy kompyuter tarkibiga kirgan qurilmalarning qanday tuzilganligi va ularning qanday ishlashi, kompyuterda ma’lumotlarni ishlash jarayonlari qanday amalga oshirilishi haqidagi bilim va koʻnmikmalarni hosil qilishdan iborat.

Kursni o‘zlashtirish uchun zarur boshlang‘ich bilimlar
1	Kompyuter arxitekturasi kursini oʻrganish uchun talaba – kompyuter savodxonligi boʻyicha boshlangʻich bilimlarga ega boʻlishi, ya’ni kompyuterning asosiy va qoʻshimcha qurilmalaridan foydalanishni bilishlari, raqamli va axborot texnologiyalari haqida tasavvurga ega boʻlishlari talab etiladi

Ta'lim natijalari (TN)
	Bilim jihatdan:
TN1	Kompyuter arxitekturasi va uni tashkil qilish hamda loyihalash usullari, kompyuterlar prossessorlarining tuzilishlari va ularning ishlash prinsiplari hamda muhim jihatlari haqida tasavvurga ega boʻlishi;
TN2	Kompyuterlar va ma’lumotlarga ishlov berishda boshqa xil qurilmalarning qanday ishlatilishini bilishi va ulardan foydalana olishi;
TN3	Kompyuterlar va ma’lumotlarga ishlov berishda boshqa xil qurilmalarning turli xil sozlamalari (konfiguratsiyalari) ni hosil qila olishi va sozlash koʻnikmalariga ega boʻlishi kerak.

Kurs mazmuni
Mashg‘ulotla shakli: ma'ruza (M)
	Kompyuterlar arxitekturasini ularning ko‘p sathli tashkil qilinishi asosida o‘rganish
	Kompyuter arxitekturasining rivojlanishi. Kompyuterlarning turlari
	Ma’lumot turlari. Buyruqlar formati va turlari. Adreslash. Boshqarish oqimi. Uzilishlar
	Asosiy raqamli mantiqiy sxemalar
	Asosiy xotira. Xotiraning adreslari. Baytlarning tartiblanishi
	Kesh xotira. Xotira modullarini yig‘ish va ularning turlari
	Xotiraning ierarxik strukturasi. Magnitli disklar – vinchesterlar. IDE va SCSI disklar. RAID massivlari
	Kompyuter protsessorlarining tuzilishi va ularning ishlash prinsiplarini o‘rganish bosqichlari
	8, 16, 32 razryadli kompyuter protsessorlarining tuzilishi
	Zamonaviy kompyuterlarda o‘rnatilayotgan protsessorlar va ularning muhim jihatlari
	Parallel kompyuter arxitekturalari
	Kompyuter arxitekturasining assembler sathi
	Assembler jarayoni. Dasturni xotiraga joylashtirish va yuklash
	Ma’lumotlarni kiritish-chiqarish arxitekturasi va shinalar
	Telekommunikatsion qurilmalar
Mashg‘ulotlar shakli: Amaliy mashg‘ulot (A)
1-modul
A1	Kompyuter arxitekturasida koʻpsathlilik masalasi
A2	Kompyuter avlodlari va ularning tashkil etuvchilari
A3	Ma’lumot turlari va ularni adreslash. Boshqarish oqimlari bilan ishlash
A4	Bul algebrasi va ventillar. Bul funksiyalarini amalga oshirish
2-modul
A5	Xotira adreslari. Baytlarning tartiblanishi
A6	Ma’lumotlarni kompyuterga kiritish-chiqarishni tashkil etish
A7	Tezkor va doimiy xotira qurilmalari
3-modul
A8	Kompyuter protsessorlarining ishlash prinsiplarini oʻrganish
A9	Protsessor bit chuqurligi va ularni aniqlash
A10	Zamonaviy kompyuterlarda o‘rnatilgan protsessorlarning muhim xususiyatlarini oʻrganish
A11	Parallel kompyuter modellari
4-modul
A12	Assembler tushunchasi va uning vazifalari
A13	Assembler tilida operatorlarning formatlari va ularni qo‘llash
5-modul
A14	Kompyuterda ma’lumotlarni kiritish-chiqarishni tashkil etish
A15	Telekomunikatsion texnologiyalarning texnik va dasturiy vositalari
Mashg‘ulotlar shakli: Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular (MT)
MT 1	Turli sohalar uchun moʻljallangan kompyuterlar va kompyuter tizimlari
MT 2	Superkompyuterlar va ularning xususiyatlari
MT 3	Zamonaviy multiprossessorlar va multikompyuterlar
MT 4	Kompyuter tarmoqlarida qoʻllaniladigan prossessorlar
MT 5	Tarmoq xavfsizligini ta’minlashda ishlatiladigan prossessorlar – kriptoprossessorlar

Kredit-modul tizimida talabalar bilimini baholash mezonlar

Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining 2018 yil 9 avgustdagi “Oliy ta’lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish va baholash tizimi to‘g‘risidagi Nizomni tasdiqlash haqida”gi 19-2018-son buyrug‘i bilan tasdiqlangan nizom asosida belgilaniladi.