Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universitetining jizzax filiali hujayra muhandisligi fanidan laboratotiya mashg’ulotlarini bajarish bo”yicha

Ishning borishi. Kartoshka tuganaklari 4-8⁰ S da saqlanadi, so‘ng qorong‘ulikda 20-22⁰ S da o‘stiriladi. Meristemalarni bo‘laklarga ajratish ishlari bakteriotsid lampalar bilan sterillangan laminar bokslarda amalga oshiriladi. Ish boshlashdan avval ish joylari, stol, binokulyar lupalar va probirkali shtativlar spirt bilan aritib chiqiladi. Bo‘laklarga ajratish uchun ishlatiladigan asboblar (pinsetlar, skalpel va ignalar) har bir ajratishdan so‘ng sterillanadi, buning uchun asboblar spirtga solinib, spirtovka alangasiga tutiladi. Nihollar meristemalarga ajratishdan oldin 3-5 daqiqa davomida 0,1% li diotsid eritmasida sterillanadi. Buning uchun nihollar kimyoviy stakanga solinib ustidan diotsid eritmasi quyiladi. Keyin uch marta steril suvda chayiladi. SHuningdek 1-6% li kalsiy yoki natriy gipoxlorid eritmasida yoki 0,1% li sulema eritmasida ham sterillash mumkin. Sterillangan nihollar Petri likobchasiga joylanadi va qurib qolmasligi uchun bir necha tomchi sterillangan suv solinadi. Niholni bo‘laklarga ajratishdan oldin, bargni yuqori va yon meristemalarni asta-sekinlik bilan yalang‘ochlagan holda uning uchidan yopqich barglar olib tashlanadi. Bu ishni binokulyar mikroskop ostida ajratish ignasi yordamida bajarish mumkin. 100-250 mk kattalikdagi boshlang‘ich bargsiz meristema ushlagichga qistirilgan oddiy ingichka nina bilan bo‘laklarga ajratiladi. Har bir bargni yulishda alohida sterillangan asbobdan foydalanish kerak.
Ajratilgan meristema ninaning uchida probirkadagi oziqa muhit yuzasiga joylashtiriladi. Probirka og‘zi va paxta tiqin spirtovka alangasida sterillanib yopiladi va shtativga joylanadi. SHtativ probirkalar bilan to‘lgandan so‘ng oziqa muhit qurib qolmasligi uchun selofan qalpoqcha bilan yopib qo‘yiladi. Oziqa muhiti sifatida avvaldan 1 mashg‘ulot uchun tayyorlanib, avtoklavda 20 daqiqa 1 atm. bosimda sterillangan Murasige-Skuga oziqa muhiti ishlatiladi. Oradan 2,3,4 hafta o‘tgandan so‘ng meristemadan nihollarning rivojlanishi kuzatiladi va shu jarayon bosqichlari chizib olinadi.