Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universitetining jizzax filiali hujayra muhandisligi fanidan laboratotiya mashg’ulotlarini bajarish bo”yicha

Batsillalarni ajratish usuli. Batsillalar – noqulay sharoitdan himoyalanish uchun spora hosil qiladi. Tekshirilayotgan materiallarda spora hosil qiladigan va spora hosil qilmaydigan mikroblar bo‘lishi mumkin.
Bularni bir biridan ajratish uchun tekshirilayotgan materialni 70-80ºS da 10-15 daqiqa saqlash kerak. So‘ng material oziqa muhitiga ekilib, termostatda undiriladi. Isitishda spora hosil qiladigan mikroorganizmlar tirik qoladi. Spora hosil qilmaydigan mikroorganizmlar nobud bo‘ladi. SHunday qilib, batsillalarni va ularning sporalarini mikroorganizm-larning aralashmasidan ajratish mumkin.
Mikroorganizmlarni kultural belgilarini aniqlashda ularni oziqa muhitlariga ekib o‘rganiladi. Har bir mikroorganizmlarni o‘rganishda alohida oziqa muhitlari mavjuddir. Qattiq oziqa muhitlarida makroskopik usulda ularning koloniyalari, shakllari, rangi, tiniqligi, ustki qismlarini ko‘rinishlari e’tiborga olinadi.
Koloniyalarni hajmiga ko‘ra aniq diametri 1 mm dan oshmagan, kichik 1-2 mm, o‘rtacha 2-4 mm, yirik 4-6 mm va undan ortiq bo‘ladi.
Koloniyalar shakliga ko‘ra dumaloq, oval, chetlari to‘g‘ri yoki qiyshiq, oziqa muhitining ustki qismida silliq, tekis, do‘mboq, yoyilgan, don shaklida, rang bo‘yicha – oq, sariq, qizil, siyoh rang, qora va boshqalar, konsistensiyasi bo‘yicha – shilimshiqsimon, qattiq, quruq, tiniq va loyqa ko‘rinishda bo‘ladi.
Koloniyalarni to‘liq o‘rganish uchun ularni lupalar yoki mikroskop orqali o‘rganiladi.
Suyuq oziqa muhitida ularni belgilari parda shaklida, loyqa, cho‘kma va oziqa muhitni rangini o‘zgartirishi shaklida ko‘rinadi.
Go‘sht pepton jelatiniga in’eksiya usulida ekilgan mikroorganizmlar yon tomonidan archa ko‘rinishida koloniyalar hosil qiladi. Ba’zan GPJ suyulishi natijasida tekis qavatli koloniyalar hosil qiladi.
Koloniyalarni o‘rganish davomida ulardan preparat tayyorlab, bo‘yaladi va mikroskop orqali kuzatiladi.
Bakteriyalarni oladigan bo‘lsak, ularni turi, morfologik, fiziologik va kultural (o‘sish) xossalariga qarab aniqlanadi.