O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI

MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI
O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI
IQTISODIYOT FAKULTETI

MUNDARIJA
Kirish………………………………………………….……………………..….. 4

1. 
   “Trast bank” XAB haqida umumiy ma’lumot…………………………. . 5
   
2. 
   “Trast bank” XAB tuzilishi va asosiy maqsadlari……....………………. 9
   
3. 
   “Trast bank” XAB ning umumiy faoliyati................................................. 10
   
4. 
   “Trast bank” XAB ning barcha bo’lim ish jarayoni bilan tanishdim……. 21
   

5. “Trast bank” XAB haqida olgan taassurotlarim......................................... 33
Xulosa va takliflar……………………………………………………………….. 38

Kirish
O‘zbekiston Respublikasining mustaqillikka erishishi iqtisodiy mustaqillik sari qo‘yilgan ilk qadam bo‘ldi. Mustaqil davlatimiz siyosatining eng muhim yo‘nalishlaridan biri bank tizimini isloh qilish va uni tubdan o‘zgartirishga qaratildi. Bank tizimini isloh qilish hukumatimizning bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich o‘tish dasturiga muvofiq amalga oshirila boshlandi. Mamlakat iqtisodiyotining barqaror rivojlanishi uchun banklar samarali faoliyat ko‘rsatishlari lozim. Chunki, ular davlat korxonalarini moliyaviy jihatdan qo‘llab-quvvatlaydilar, xususiy shaxslarni moliyalashtiradilar va davlatning pul-kredit siyosatini amalga oshirishini ta’minlaydi.
Bank tizimini barqarorligini ta’minlash mamlakat iqtisodiyotining barqaror taraqqiy etishida muhim ahamiyat kasb etadi. Zero, tijorat banklari moliyaviy vositachi sifatida iqtisodiyotning real sektorini rivojlantirishga beqiyos hissa qo’shayotganligini bugun hayotning o’zi yaqqol namoyon etmoqda. Yurtimizda bank tizimi barqarorligini ta’minlash, sohani isloh qilish va modernizatsiyalash hamisha ustuvor masala sanalgan.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning “ O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasi to’g’risida”gi Farmoni iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirishning ustuvor yo’nalishlarini belgilashda yangi bir bosqichni boshlab berdi. Mazkur Farmondan ko’zlangan maqsad, mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlar samaradorligini yanada yuksaltirish, davlat va jamiyat har jihatdan rivojlanishini ta’minlash uchun shart-sharoit yaratishdir. Xususan, yaqin besh yilga mo’ljallangan mazkur tarixiy ahamiyatga ega hujjatning uchinchi yo’nalishida xususiy mulkning huquq va kafolatlarini ishonchli himoyalashni ta’minlash, barcha turdagi to’siq hamda cheklovlarni bartaraf etsih, ishbilarmonlikni yanada rivojlantirishga to’liq erkinlik berish masalasiga alohida ahamiyat qaratilgan.

1. 
   “Trast bank” XAB haqida umumiy ma’lumot
   

«Bank» so‘zi italyancha «Banca» so‘zidan olingan bo‘lib, «stol», aniqrog‘i «pulli stol» degan ma’noni anglatadi. XII asrlarda Genuyada pul almashtiruvchilarni «Bancherii» deb atashgan. Agar puldorlardan birortasi ishonchni oqlamasa va o‘z ishiga mas’uliyatsizlik qilsa, u o‘tirgan stolni sindirib tashlashgan va uni «Banco rotto», ya’ni «bankrot» deb atashgan. Bugungi kunda bizga ma’lum bo‘lgan «bankrot» so‘zi ham italyancha «Banca» so‘zidan olingan.
O‘zbekiston Respublikasining «Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida»gi qonunida bankka quyidagicha ta’rif berilgan:
«Bank - tijorat tashkiloti bo‘lib, bank faoliyati deb hisoblanadigan quyidagi faoliyat turlari majmui­ni, ya’ni:

• 
  yuridik va jismoniy shaxslardan omonatlar qabul qilish;
  
• 
  qabul qilingan mablag‘lardan tavakkal qilib kredit berish;
  
• 
  investitsiyalash uchun foydalanish;
  
• 
  to‘lovlarni amalga oshiruvchi yuridik shaxsdir».
  

Demak, bank - bu pul mablag‘larini o‘zida mujassamlashtiruvchi va jamg‘aruvchi, kredit beruvchi, pul hisobini olib boruvchi, pul va qimmatli qog‘ozlarni emissiya qiluvchi, oltin va chet el valyutalari bilan operatsiyalarni bajaruvchi yirik muassasadir.
XX asrning boshlarida yirik Yevropa mamlakatla­rida o‘zining ko‘p filiallariga ega bo‘lgan, yirik sanoat monopoliyalari bilan uzviy bog‘liq faoliyat ko‘rsatayotgan banklar vujudga keldi. Bular jumlasiga xalqaro pul, hisob va kredit munosabatlarini olib boruvchi quyidagi xalqaro banklarni kiritish mumkin:

• 
  Yevropa rivojlanish va taraqqiyot banki;
  
• 
  Xalqaro valyuta fondi;
  
• 
  Xalqaro Moliya korporatsiyasi;
  
• 
  Xalqaro hisob-kitoblar banki;
  
• 
  Yevropa investitsiya banki va boshqalar
  

1994 yilda tashkil etilgan "Trast bank" boshidanoq O'zbekiston moliyaviy maydonida juda muhim o'yinchiga aylandi. Bank tashkil etilganidan buyon bank xizmatlarini ko'rsatish sohasidagi yangiliklarni kuzatib boradi va ko'rsatiladigan xizmatlarni takomillashtirishga intiladi. Buni bankning ko'plab mukofotlari ham ko'rsatib turibdi. Birinchilardan biri, Fransiyada sanoatni ilgari surish uyushmasining islohot g'oyalari uchun "Oltin medali" 1998 yilda Frantsiyada topshirilgan. Shuningdek, dunyoga mashhur "Fitch Ratings-Moskva / London" reyting agentligi 2018 yil yanvar oyida "Trast bank" ga "b" darajasini va "barqaror" prognozini berdi. Va mahalliy "Ahbor-Reyting" agentligi bankka "uzA +" bahosini berdi, bu bank tomonidan ko'rsatiladigan xizmatlarning yuqori darajasini, shuningdek "Trast bank" zamonaviy moliyaviy bozorda taniqli brend ekanligini ko'rsatadi.

«Trastbank O‘z­bekiston moliya-bank tizimida barqaror hamda jami aktivlari, depozit portfeli, investitsiya port­feli va kapitallashuv bazasi ko‘rsatkichlari bo‘yicha doi­miy ravishda bozor mavqeini mustahkamlab borayotgan bank­lardan biridir.
«Trastbank» zamon bilan ham nafas ish yuritib, o‘tgan yillar davomida professional jamoa, mijozlar va hamkorlarning bankka bo‘lgan ishonchi, zamonaviy bank texnologiyalari, samarali tavakkalchilik menejmenti tizimi, xizmat ko‘rsatishning yuqori sifat darajasiga asoslangan barqaror biznes faoliyatini yo‘lga qo‘ydi. Bunda ayniqsa, 2012 yilda qa­bul qilingan O‘zbekiston Res­publikasining «Xususiy bank va moliya institutlari hamda ular faoliyatining kafolatlari to‘g‘risida»gi Qonuni bank faoliyati rivojining yangi bosqichi uchun mustahkam huqu­qiy asos bo‘ldi.
Bugungi kunda bankning Na­mangan, Andijon, Termiz, Sa­mar­qand, Farg‘ona, Jizzax, Buxoro, Qarshi sha­har­larida hamda poytaxtimizning Shayxontohur, Chilonzor, Yakkasaroy, Mirzo Ulug‘bek tumanlarida joylashgan jami 10 ta filiali va 44 ta mini-banki orqali sifatli bank xizmatlari ko‘rsatilmoqda. Bank bo‘linmalarida barcha turdagi zamonaviy bank xizmatlarining yo‘lga qo‘yilishi va mijozlarga ko‘rsatilayotgan xizmatlar sifatiga alohida e’tibor qaratilishi natijasida «Trast­bank» mi­joz­lari soni 171 mingdan oshdi. Ular orasida respublikamizdagi yirik ishlab chiqarish kompaniyalari va aksiyadorlik jamiyatlarining borligi e’tiborga molikdir.
«Trastbank» butun respub­li­kamiz bo‘ylab faoliyat geog­rafiyasini kengaytirish yo‘­lida amalga oshirgan izchil chora-tadbirlari samarasi o‘la­roq, asosiy moliya­viy ko‘rsat­kichlari barqaror sur’atda o‘sishda davom etib, bu iq­ti­sodiyotning is­tiqbolli tar­moqlariga yo‘naltirilayotgan sarmoyalar salmog‘ida ham o‘z ifodasini topmoqda.
Chunonchi, so‘nggi 5 yil mobaynida bank aktivlari 2,8 ba­ro­barga o‘sib, 2015 yil 1 oktabr holatiga ko‘ra bu ko‘rsatkich 1 002,5 mlrd. so‘mdan ziyodni tashkil qildi. Bankning investitsion port­feli esa 2015 yil 1 oktabr holatiga ko‘ra, 99,1 mlrd. so‘mga etkazildi.
«Trastbank»ning keng doi­rada taklif etayotgan ra­qo­bat­bar­dosh kredit mah­su­lot­la­ri, qarz oluvchilarning ehtiyojiga mos holdagi kompleks yondashuv va kredit bozori kon’yunkturasi o‘zgarishlariga vaqtida javob bera olish tamoyili so‘nggi 5 yilda bankning kredit port­feli hajmini 8,2 barobarga oshirish imkonini berdi.
Bank kapitali esa hisobot sanasida 129,1 mlrd. so‘mga etib, so‘nggi besh yilda bu ko‘rsatkich 3,3 barobarga ort­di. Bank o‘z ustav kapita­li hajmini bosqichma-bosqich oshi­rishga alohida e’tibor qaratmoqda. Natijada hozirgi kunga kelib bank ustav kapitali 34,1 mlrd. so‘mga teng miqdorda shakllantirildi. Bu o‘z navbatida, xususiy banklar ustav kapitali uchun belgilangan eng kam miqdordan (5,0 mln. evro) ko‘pdir.
Bank majburiyatlari dinamikasi mijozlar — ham yuridik, ham jismoniy shaxs­lar bilan muvaffaqiyatli ish olib borila­yot­ganligini tasdiqlaydi. So‘ng­gi besh yilda jalb qi­lin­gan depozitlar hajmi 3,2 barobar­ga o‘sdi va bu ko‘rsatkich 2015 yil 1 oktabr holatiga 722,4 mlrd. so‘m­dan ziyodni tashkil etdi.
Korporativ mijozlar va aholi mablag‘larining depozit bazasi sezilarli darajada ko‘paygani bankdagi depozit mahsulotlari jozibadorligidan, mazkur faoliyat yo‘nalishining ishonchli va barqaror ekanidan, shu bilan birga, istiqbol uchun bank xizmatlari bozoridagi mavqei mustahkamlanayotganidan dalolat beradi.
Hozirga kelib «Trastbank» 11 ta xorijiy banklar bilan vakillik munosabatlarini o‘rnatgan va SWIFT tizimi orqali tasdiqlangan moliyaviy axborotlarni almashish uchun 70 dan ziyod bank bilan o‘zaro RMA kalitini almashgan.
"Trast bank" zamonaviy mustaqil O'zbekiston iqtisodiyotining rivojlanishiga katta hissa qo'shadigan biznes sektorini rivojlantirish va korporativ mijozlar bilan ishlashda o'zining ustuvor yo'nalishini ko'rib chiqadi. O'zbekiston iqtisodiyotining yangi rivojlanish vektori yakka tartibdagi tadbirkorlik va o'rta biznesning kuchayishi bilan ko'rsatilayotganini hisobga olib, bank mahalliy tadbirkorlikni qo'llab-quvvatlash va mustahkamlash uchun qo'lidan kelganini qilmoqda. Ammo, shunga qaramay, bank individual mijozlar haqida unutmaydi. Bankning har bir mijozi - uning asosiy kapitali, mijozning ishonchi bir marta olinadi va uni tiklab bo'lmaydi.
"Trast bank" bu kapitalni qadrlaydi va uni ko'paytirish uchun bor kuchini sarflaydi. Bank, shuningdek, sheriklar bilan munosabatlar o'rnatish bo'yicha muntazam ish olib boradi, turli moliyaviy operatsiyalar va takliflarning qonuniyligini nazorat qiladi. Bundan tashqari, Trast bank mijozlarining kapitali va daromadlarini himoya qilish har doim birinchi o'rinda turadi. Foyda va tavakkalchilikni muvozanatlashning yaxshi ishlab chiqilgan strategiyasi, shuningdek, boshqarib bo'lmaydigan tavakkalchiliklarni qat'iy cheklash bankning tashrif kartasiga aylandi. Shunday qilib, "Trast bank" - bu o'z tarixini qadrlaydigan va har doim o'z xizmatlarining mukammalligiga intiladigan uzoq yillik rivojlanish va muvaffaqiyatga ega bank.