O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti iqtisodiyot fakulteti “mehnat bozori va uning istiqbollari” mavsusida

Иқтисодий категория сифатида, давлат бюджети - ижтимоий такрор ишлаб чиқариш жараёнида ҳосил бўлган ЯИМ ва миллий даромаднинг тақсимланиши жараёнида давлат ва маҳаллий ўз-ўзини бошқариш органлари эҳтиёжлари учун зарурий марказлаштирилган пул фондларини шакллантириш ва улардан фойдаланиш билан боғлиқ императив тавсифдаги пул муносабатлари тизимидир.

Давлат бюджетининг ижтимоий-иктисодий моҳияти ва функциялари

Ҳуқуқий катеғория сифатида, давлат бюджети - давлат пул маблағларининг (шу жумладан, давлат мақсадли жамғармалари маблағларининг) марказлаштирилган жамғармаси бўлиб, унда даромадлар манбалари ва улардан тушумлар миқдори, шунингдек молия йили мобайнида аниқ мақсадлар учун ажратиладиган маблағлар сарфи йўналишлари ва миқдори назарда тутилади.

Давлат бюджети - давлат пул маблағларининг (шу жумладан давлат мақсадли жамғармалари маблағларининг) марказлаштирилган жамғармаси бўлиб, унда даромадлар манбалари ва улардан тушумлар миқдори, шунингдек молия йили мобайнида аниқ мақсадлар учун ажратиладиған маблағлар сарфи йўналишлари ва миқдори назарда тутилади.

Бюджет иқтисодий катеғория сифатида қуйидағи функцияларни бажаради:

Бюджет иқтисодий катеғория сифатида қуйидағи функцияларни бажаради:

- ЯИМни қайта тақсимлаш;

- Иқтисодиётни давлат томонидан тартибга солиш ва рағбатлантириш;

- бюджет соҳасидаги муассасаларни молиявий таъминлаш ва давлатнинг ижтимоий сиёсатини амалга ошириш;

- назорат.

2. Бюджет қурилиши ва бюджет жараёни

Давлат бюджети давлат молиясининг марказий бўғини бўлиши билан бир қаторда молия тизиминннг ҳам асосини ташкил этади. Давлат бюджетининг иқтисодий тузилиши ва мазмуни бевосита давлатнинг фупкция ва мажбуриятларидаи келиб чиқади. Давлат бюджети яхлит ҳукуматға хизмат килиши билан бир қаторда молиявий ресурсларни тармоқлараро қайта тақсимлашда, худудлараро, мулк шакллари аро қайта тақсимлашда ҳам бевосита иштирок этади.

Бюджет жараёни бир нечта босқичларда