O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi mirzo ulug'bek nomidagi o'zbekiston milliy universiteti

 
 
1
. Глисон Г. Введение в дескриптивную лингвистику. М., 1959. 
2
Новое в лингвистике. Вып. II, М., Прогресс, 1962. Раздел II, Дихотомическая фоноло-
гия, с. 139-339. 

---

- 59 - 
 TRANSKRIPSIYA. FOHETIK VA
FONOLOGIK TRANSKRIPSIYA.
TRANSLITERATSIYA 
Til ikki shaklga ega: 
og'zaki 
va 
yozma nutq 
shakli. Tovushlar og'zaki 
nutqda, harflar esa yozma nutqda ishlatiladi. Yozma nutq shakli ma'lum tilning 
alfaviti, grafika va orfografiyasidagi tartib va qoidalarni o'z ichiga oladi. Og'zaki 
nutq shakli esa, maxsus belgilar yordamida yozib olinadi. Ma'lum til yoki she-
vadagi tovushlar talaffuzini maxsus belgilar yordamida yozib olish 
transkripsiya 
deyiladi. Transkripsiya til yoki shevaning talaffuzini ilmiy tadqiq qilishda va chet 
tillarning talaffuziga o'rgatishda katta ahamiyatga egadir. Transkripsiya ma'lum 
tamoyil yordamida tuziladi. Shu sababli bir tilda bir necha turli transkripsiya turlari 
ishlatiladi. Masalan, ingliz tilida D. Jounz taklif etgan keng shakldagi transkripsiya, 
uncha ko'p qo'llanilmaydigan tor transkripsiya shakli va boshqa turli transkripsiya-
lar ishlatiladi.
Transkripsiya asosan ikki turli bo'ladi: