O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulufbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

2.1.2. Agrometeorologik tadqiqotlar 
 
Hozirgi  zamon  agrometeorologiyasi  XIX  asr  oxirlarida  meteorologiya 
fanining amaliy bo‘limi hisoblanib, keyinchalik mustaqil fan sifatida ajralib chiqdi. 
Uning  dastlabki  asoschilari  rus  olimlari  A.I.Voeykov  va  P.I.Brounov 
agrometeorologik  izlanishlarning  tamoyillarini  ishlab  chiqdilar.  Keyinchalik  bu 
izlanishlar,  tamoyillardan  G‘arb  davlatlarining  barchasi  va  Amerikada 
foydalanishdi. 
Hozirgi  zamon  nuqtai  nazaridan  O‘zbekistonda  agrometeorologiya  bo‘yicha 
XX asrning boshlarida birmuncha fenologik kuzatishlar tashkil etilgan. Lekin o‘sha 
davrda  o‘simlikning  o‘sishi,  rivojlanishini  kuzatishda  yagona  uslub  bo‘lmagan. 
Agrometeorologik kuzatishlarning yillik qatori asosan qisqa, tadqiqot ob’ektlari tez-
tez  o‘zgarib  turgan.  Turkistonda  iqlimni  tizimli  o‘rganish  XIX  asrning  ikkinchi 
yarmidan boshlangan.  
Meteorologik  kattaliklar  va  jarayonlar  o‘simliklarning  o‘sishi,  rivojlanishi  va 
hosildorligiga, hayvonlarning holati va mahsuldorligiga oz yoki ko‘p darajada ta’sir 
qiladi,  shuning  uchun  ularni  agrometeorologiya  fanida  o‘rganiladi.  Bunda  meteoro-
logik  kattaliklar  va  hodisalarning  ta’siri,  tuproqning  suv  va  issiqlik  rejimi  bilan 
birgalikda  tahlil  qilinadi.  Tuproqning  suv  rejimini  esa  gidrologik  kattaliklarni 
tavsiflaydi. 

---

 
21 
 
 
 
2.2 - Tuproq haroratini o’lchash 
 
Ob-havo  va  iqlimning  qishloq  xo‘jaligi  ob’ektlariga  ta’-sirini  tavsiflash 
uchun agrometeorologik va agroiqlim sharoitlar tushunchalaridan foydalaniladi. 
Qishloq  xo‘jalik  o‘simliklari  va  hayvonlari  holati  va  mahsuldorligini 
aniqlaydigan  meteorologik  va  gidrologik  kattaliklar  majmuasi  agrometeorologik 
omillar,  ularning  biror  vaqt  davomidagi  qiymatlari  agrometeorologik  sharoitlar, 
olingan  joydagi  agrometeorologik  sharoitlarning  ko‘p  yillik  rejimi  agroiqlimiy 
sharoitlar deb yuritiladi.