O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. E. Mamarajabov, sh sh. Adinayev, R. A. Razzokov kompyuter ta’minoti

Xossalar oynasi.
Xossalar oynasi (
Properties
) forma va unga joylashtirilgan 
ob’yektlarning xossalarini sozlash va tasvirlash uchun qo`llaniladi. Unga, masalan, 
belgilab olingan ob’yekt xossasi formadagi joylashgan pozitsiyasi, balandligi, 
kengligi, rangidan tashkil topgan Xossalar oynasidagi Caption xossasiga «Yozuv 
matnini o`zgartirish» tugmasining sarlavhasini kiriting. Sarlavhani bosish 
jarayonida & belgi maxsus qiymatga ega va aks ettirilmaydi. ALT tugmasi va tagi 
chizilgan belgi yordamida siz ob’yektni sichqonsiz tanlash imkoniga ega bo`lasiz. 
Bu klavishlarning ekvivalent kombinatsiyasi deyiladi.
O`zgaruvchilar. 
O`zgaruvchilar operativ xotirada ma’lumotlarni vaqtincha 
saqlash uchun o`zini rezervga olingan holda e’lon qilinadi. Har bir o`zgaruvchi 
shaxsiy nomlarga ega bo`ladi. O`zgaruvchiga qiymat o`zlashtirilgandan keyin biz 
uni va qiymatini dasturda ishlatishimiz mumkin.
O`zgaruvchilar 
Dim
(dimension – o`lcham degan so`zdan kelib chiqqan) 
operatori yordamida e’lon qilinadi. 
Dim
operatori o`zgaruvchi bilan operativ 
xotiraning aniqlangan sohasini rezervga oladi. O`zgaruvchini elon qilish uchun 
o`zgaruvchi nomini Dim operatoridan keyin yozish darkor. O`zgaruvchining 
nomidan keyin uning turini ko`rsatish maqsadga muvofiq keladi. 
Masalan, Dim X - X o`zgaruvchisini turi ko`rsatilmasdan e’lon qilinadi,
Dim X As Integer - X o`zgaruvchisini turi ko`rsatilgan holda ya’ni butun deb 
e’lon qiladi. 
Visual Basic
dasturlash muhitida ixtiyoriy turdagi ma’lumotlarni qabul 
qiladigan Variant turiga ega. Variant turiga mansub o`zgaruvchi foydalanishga juda 
qulay, lekin o`zgaruvchilarni aniq bir turda e’lon qilish operativ xotirani tejam 
ishlatilishiga imkon beradi va dasturning ishlashini tezlashtiradi. 

---

269 
O`zgaruvchilar o`qishga qulay va birqancha ko`rgazmali bo`lishi uchun 
qandaydur ma’noga ega bo`lgan nomlar beriladi. O`zgaruvchilar nom berishda bir 
nechta qoidalar mavjud: 

O`zgaruvchi nomi 255 dan oshmagan belgilardan iborat bo`lishi mumkin;

O`zgaruvchi nomi ixtiyoriy harf va raqamlardan tashkil topishi mumkin;

O`zgaruvchi nomining birinchi belgisi harf bo`lishi shart;

O`zgaruvchi nomida probellar bo`lmasligi kerak; 

O`zgaruvchining nomi uzunligi unikal va ko`rish chegarasidan oshmasligi 
kerak.
O`zgaruvchilarni e‘lon qilish. Visual Basic dasturlash muhitida 
o`zgaruvchilarni e’lon qilish quyidagi sintaksis bo`yicha amalga oshiriladi: