O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. Atadjanov, D. A. Sаliеvа xulqi og’ishgan bolalar psixologiyasi

To`rtinchi shakl
– alternativ deviant axloq faoliyatini tashkil etish. Ishning 
bu shakli deviant axloqning o`rinbosar samarasi haqidagi tasavvurlari bilan bog’liq. 
Masalan, addiktsiya shaxsiy dinamika – o`z-o`zini baholashni oshirish yoki referent 
muhit integratsiyasida muhim rol` o`ynashi mumkin. Taxmin qilinadiki, odamlar 
kayfiyatni yaxshilovchi psixofaol moddalardan uning o`rniga nimadir yaxshiroqini 
olmagunlaricha foydalanadilar. Faollikning alternativ shakllari sifatida quyidagilar 
tan olindi: bilim (sayohat), o`zini sinash (toqqa sayohat, xatarli sport), ahamiyatli 
muloqot, sevgi, ijodkorlik, faoliyat (shu jumladan, professional, diniy-ma'naviy, 
homiylik). Bu shakl shakllangan og`ishgan axloq holatida yordam ko`rsatishning 
deyarli barcha dasturlarida amalga oshiriladi.

---

226 
Oilaviy tarbiyada yetakchi profilaktik vazifa sifatida mustahkam qiziqishlarni 
erta tarbiyalash, sevish va sevimli bo`lishga qobiliyatni rivojlantirish, o`zini band 
qilish va mehnat qilish ko`nikmasini shakllantirish yuzaga keladi. Ota-onalar bolani 
faollikning xilma-xil turlariga sport, san'at, bilimga jalb etish orqali shaxs 
ehtiyojlarini shakllantirishlarini tushunishlari kerak. Agar o`smirlik yoshida ijobiy 
ehtiyojlar shakllanmagan bo`lsa, shaxs salbiy ehtiyoj va bilimlarga nisbatan zaif 
bo`lib qoladi.