O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Azlarova yengil sanoat texnologiyasi

34-rasm. Patakning tuzilishi va konstruksiyasi
57
 
 
Bulardan  tashqari  poyabzallarning  hamma  konstruksiyasida  metall  yoki 
qo‗ygich  (gelenok)  (34  e-rasm)  bo‗lishi  shart,  sandal  va  ag‗darma    usul    bundan  
mustasno.  Yupqa  va  yumshoq  tagliklar  shakli,  tuzilishi    jihatidan  yassi  taglikning 
xuddi    o‗zi  bo‗lib,  poyabzallarning  gigiyenik  va  issiqdan  saqlash  xususiyatlarini 
saqlaydi. 
Yupqa  taglik  tabiiy  charmdan,  yumshoq  taglik  kartondan,  kigizdan  va  boshqa 
materiallardan  bo‗lishi mumkin. 
Yig‗ma  poshnalar  ftiklar(poshna  qatlami)dan  tashkil  topgan,  poshnaning 
balandligi  va  materiallarning  qalinligiga  qarab,  fliklarning  soni  ham  har  xil  bo‗ladi. 
Eng  yuqorida  joylashgan  flikka  jiyak  (kranets)  qo‗yiladi.  Jiyak-taglik  bilan  poshna 
jipslashishi uchun ular oralariga taqasimon charm tasma qo‗yiladi. 
Jiyaklar  yassi  tagliklarga  ham  xuddi  yuqorida  aytilgan  maqsadda  biriktirilishi 
mumkin. 
                                                 
57
 Haydarov O.A.  Poyabzal va charm-attorlik buyumlarni modellashtirish asoslari: o‗quv qo‗llanma -T.: Sharq, 2010, 26-
b. 

---

152 
 
Oyoq    panjasining  tovon  qismini    bukilishi  poshnaning  balandiigiga  bog‗liq.  
Poshna  qancha baland bo‗lsa, oyoq panjasi yuqoridan shuncha kalta  ko‗rinadi (past 
poshnali poyabzalga nisbatan). 
Bundan tashqari poshna qancha baland bo‗lsa, oyoq  panjasining yuzasi shuncha 
kam  yerga  tegib  turadi  va  oyoq  panjasining  kaft  qismi  esa  yurayotganda  kam 
bukiladi.