Adabiy tilni me‟yorlashtirish deganda tilning ko‗pchilikka ma‘qul bo‗lgan
ko‗rinishlarini tavsiya etish va shu asosda tilning fonetik, orfoepik, orfografik,
leksik, grammatik qonun-qoidalarini ishlab chiqish va ularni tartibga solish
tushuniladi.
Ilmiy manbalarda adabiy tilni me‘yorlashtirishning quyidagi shartlari qayd
etiladi: a) tilning ifoda vositalari tanlanadi; b) umum tomonidan qabul qilinadi va
mustahkamlanadi;v) qoidalashtiriladi, lug‗at va grammatikalarda tavsiya etiladi; g)
shu til vakillarining hammasi uchun majburiy hisoblanadi.
7
Hozirgi kunda tilshunosligimizda o‗zbek adabiy tilining me‘yorlari
quyidagicha tasniflanadi: 1. Leksik-semantik me‘yor. 2. Orfoepik (talaffuz)
me‘yor. 3. Yozuv (grafik) me‘yori. 4. Fonetik me‘yor. 5. Aksentologik (urg‗uni
to‗g‗ri qo‗llash) me‘yor. 6. Grammatik me‘yor (morfologik va sintaktik). 7. So‗z
yasash me‘yori. 8. Imloviy me‘yor. 9. Punktuatsion me‘yor. 10. Uslubiy me‘yor.
Do'stlaringiz bilan baham: |