O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi jizzax politexnika instituti

«Замкнуть» - «Бирлаштириш» сўзининг бош ҳарфини териб, «Enter» юкланса, охирги кесма учи биринчи кесманинг бошланғич нуқтаси билан бирлашиб қолади.

10- расм
«Отменить» - «Бекор қилиш» сўзининг бош ҳарфини териб «Enter» билан қайд этилса, охирги чизилган кесма экрандан йўқолади. Бундай амалларни кетма - кет бажариб, бир буйруқда чизилган кесмаларни бирин - кетин экрандан йўқотиш (ўчириш) ҳам мумкин.
Экранда тасвирланган чизиқларни ва кесмаларни йўқотиш учун уларни битта - битта курсор билан «Сичқон» ёрдамида ажратиб олинади ва «Delete» ёки «Enter» тугмаси босилади.

а) 11- расм б)
Агар экранда чизиқлар кўп бўлса, курсорни экраннинг бирор бурчагига келтириб, «Сичқон»нинг чап тугмаси босилиб, уни иккинчи қарама – қарши чап тарафидаги бурчагига диагонал чизиқ бўйлаб сурилади. (11- а расм). Натижада катталашиб борувчи тўғри тўртбурчак пайдо бўлади. «Сичқон» тугмасини иккинчи маротаба юклаб, барча чизиқлар ёки тасвирлар ажратилади, улар штрих узуқ-узуқ чизиқлар кўринишида, кўк рангда тасвирланиб қолади. Кейин «Enter» ёки «Delete» тугмаси юкланиб, мазкур амал фақат шу тўғри тўртбурчак соҳасидаги ҳамма нуқталари билан жойлашган чизиқларнигина экрандан йўқотади.
Агар ҳосил бўладиган ажратиш тўғри тўртбурчаклари ўнг томондан бошланса, (11- б расм) улар штрих чизиқ билан тасвирланиб, мазкур соҳага бирор учи кириб қолган чизиқларни ҳам экрандан йўқотиш имкониятига эга бўлади.


2. Экрандаги нуқта ва кесмани янги вазиятга келтириш
Бу амалдан фойдаланиш алгоритми қуйидагича бўлади:
1. Нуқта ёки кесма ажратилади: курсор «+» нишони «Сичқон» ёрдамида нуқтага ёки кесмага келтирилади ва унинг чап тугмаси юкланади.
Курсорни нуқтанинг ёки кесманинг бирор учидаги квадрат нишонча билан боғлаб, исталган жойга кўчирилади ва қайд этилади, (12- а расм). Натижада нуқта ёки кесма экранда янги вазиятга ва ўлчамга келиб қолади.
3. Агар кесма ўртасида жойлашган квадрат нишонни курсор билан боғлаб, исталган жойга кўчирилиб қайд этилса, кесманинг янги вазияти, дастлаб берилган вазиятига параллел ҳолда тасвирланиб қолади, (12- б расм).
3. Агар кесма ўртасида жойлашган квадрат нишонни курсор билан боғлаб, исталган жойга кўчирилиб қайд этилса, кесманинг янги вазияти, дастлаб берилган вазиятига параллел ҳолда тасвирланиб қолади, (12- б расм).
а) б)
12- расм