Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi jizzax davlat pedagogika instituti begbutayev a. E., Yusupov r. M

Ikkinchi qatlam – PaaS (dastur platforma) 
 
PaaS xizmati oʻzida dastur platformasini va unga servis sifatida taqdim 
etiladi, u oʻz ichiga: (7.5-rasm) 
- OS – operatsion tizim tarmogʻi (Unix-sistemalar, shu bilan birga Ubuntu 
Server, BSD/OS Family, Solaris/SunOS yoki Windows Server)
- Database – malumotlar bazasini boshqarish tizimi MBBT (MySql, Microsoft 
SQL, SQL Database, PostgreSQL, Oracle va boshqalar.)
- Middleware – oʻrtacha qatlam dasturiy taminoti yoki aloqador dasturiy 
taminot, turli xil dasturlar, ilovalar, tizim va komponentalarni birga ishlashini 
taminlab beradi.
- Software development tools and testing – instrumental dasturiy taminot veb-
ilovalarni ishlab chiqishda vaularni testlashda qoʻllaniladi.
- App server – ilovalar server, ishlab chiqishda, testlashda, veb – ilovalar 
bilan ishlashda qoʻllaniladi.

---

168 
7.5-rasm. Bulutli hisoblashdagi asosiy PaaS provayderlar 
 
Asosiy PaaS Yyechimlar/Sotuvchi (Solution/Vendor): 
- AWS Elastic Beanstalk/Amazon (Java, NET, PHP, Node.js, Python, Ruby 
and Apache HTTP Server, Apache Tomcat, Nginx, Passenger, and IIS)
- IBM Bluemix/IBM (IBM Bluemix bulutli platform keng qamrovdagi tillar 
roʻyxati va ilovalar qurishda freymorklarni tadbiq etadi, misol uchun, Liberty for 
Java, SDK for Node.js, ruby on rails)
- Microsoft Asure/Microsoft (ASP.NET, Java, PHP, Python, Django, Node.js 
and Azure SQL Database)
- Google App Engine/Google (Python, Java, PHP, Go and our MySQL)
- Salesforcel Platdorm Cloud application development/Salesforce birlashtiradi 
Force.com, Heroku va ExactTarget yagona bulutli servisga va instrumentlarni 
ilovalar ishlab chiqishda qoʻllaniladi. Misol uchun mobil ilovalarni ishlab 
chiqishda Salesforcel Mobile App/ Salesforce keng qoʻllaniladi.
- Heroku/Salesforce (Ruby, Java, Node.js, Scala, Clojure, Python va PHP and 
postgreSQL)

---

169 
- Oracle Cloud Platform Services/Oracle (Oracle Database Cloud Service, 
Oracle Java Cloud Service, Oracle Database Backup Service)
- OpenShift/Red Hat (Java, JavaEE, Python, Perl, PHP, Ruby, Node.JS, and 
MySQL, PostgreSQL, MongoDB)
- Cloud Foundry/VMware (Java Spring, Ruby on Rails va Sinatra, 
NodeJS.Net va MySQL Redis, MongoDB) 
IaaS
– bu kompyuter va tarmoq infratuzilmasini istemolchilarga taqdim etish 
va virtualizatsiya sifatida xizmat koʻrsatish. (7.6- rasm)
Boshqa soʻzlar bilan aytganda malumotlar markazi yoki maʻlumotlarga ishlov 
berish markaz provayderi istemolchilarga servis sifatida virtual infratuzilma 
yaratadi. Virtualizatsiya vositalari malumotlar markazi fizik infratuzilmasini 
virtuallashtirish imkoni beradi va shu yoʻl bilan birinchi bulutli xizmat qatlami 
IaaS yuzaga keladi.