O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

2.7.Qobiq quvurli issiqlik almashinish qurilmasi.
Ushbu turdagi issiqlik almashtirgichning asosiy tarkibiy qismlari quvur qutisi, qobiq, oldingi orqa uchli sarlavhalar va to'siqlar kabi ko'rinadi. Qavslar naychalarni qo'llab-quvvatlash, suyuqlik oqimini naychalarga tabiiy ravishda yo'naltirish va chig'anoq suyuqligining turbulentligini maksimal darajada oshirish uchun ishlatiladi. Ko'p turli xil to'siqlar mavjud va to'siq shaklini, oralig'ini va geometriyasini tanlash qobiq tomoni kuchining tushishining ruxsat etilgan oqim tezligiga, naychani qo'llab -quvvatlashga bo'lgan ehtiyojga va oqimga bog'liq tebranishlarga bog'liq. Qobiq va quvur almashinuvchilarining bir nechta farqlari mavjud; farqlar oqim konfiguratsiyalari va qurilish detallarini tartibga solishda yotadi. 3.Plastinka issiqlik almashinuvchisi Plastinka issiqlik almashinuvchisi tarkibiga birlashtirilgan ingichka shakldagi issiqlik uzatish plitalari kiradi. Plitalarning har bir juftining qistirmalari tartibi ikkita alohida kanal tizimini ta'minlaydi. Plitalarning har bir jufti suyuqlik o'tishi mumkin bo'lgan kanalni hosil qiladi. Juftliklar payvandlash va murvatlash usullari bilan biriktiriladi. Quyida issiqlik almashinuvchisidagi tarkibiy qismlar ko'rsatilgan.

Qobiq – trubali issiqlika almashinish qurilmalarida truba teshikli panjaraga quyidagicha joylashishi mumkin. Ushbu usullarda ularning issiqlik almashinish qurilmasida joylashtirish, qurilmaning ixcham bo’lish sharti bilan belgilanadi. Undan tashqari har bir qurilmaga iloji boricha ko’proq truba joylashtisrishga harakat qilinadi.

Kimyo mashinasozligida to’g’ri oltiburchak tomonlari va cho’qqilarida trubalarni joylashtirish keng tarqalgan. Bu usul uchun trubalar sonini aniqlash quyidagicha formula bilan aniqlanadi;
n=3a (a-1)+1
bu yerda n – eng katta oltiburchakning tomonidagi burchaklar soni; b=2a-1 – eng katta oltiburchak dioganalidagi trublar soni.
Agar trublar teshikli panjaraga razvalosovka usulida mahkamlansa unda trubalarni joylashtirish qadami t ni , ularning tashqi diametric qarab , ushbu oraliqda tanlanadi:
t= (1,3…1,5)
Payvandalab mahkamlashda esa -t= 1,25)
Issiqlik almashinish qurilmasining diametric quyidagi tenglamadan topiladi:
D = t (b-1)+4

Trubalarning uzunligi zarur issiqlik yuzasi F va trubaning o’rtacha diametric lardan kelib chiqqan holda ushbu formuladan hisoblanadi:

l =
Bitta kanalda qistirmalarning konfiguratsiyasi oqimni ta'minlaydi. Shunday qilib, bu asosiy va ikkinchi darajali ommaviy axborot vositalariga qarshi oqim oqimiga imkon beradi. Shlangi plastinka issiqlik almashinuvchisi gofrirovka qilingan plitalardan issiqlik mintaqasiga ega. Shlangi plitalar orasidagi muhr vazifasini bajaradi va ular ramka va bosim plitalari o'rtasida joylashgan. Suyuqlik issiqlik almashinuvchisi bo'ylab qarshi oqim yo'nalishi bo'yicha oqadi. Samarali issiqlik ko'rsatkichlari ishlab chiqariladi. Plitalar turli xil chuqurliklarda, o'lchamlarda va gofrirovka qilingan shakllarda ishlab chiqariladi. Plitalar va ramkalar, plastinka va qobiq va spiral plastinka issiqlik almashinuvchilari o'z ichiga olgan har xil turdagi plitalar mavjud. Tarqatish maydoni suyuqlik oqimini butun issiqlik uzatish yuzasiga kafolatlaydi. Bu qattiq yuzalarda kiruvchi materiallarning to'planishiga olib kelishi mumkin bo'lgan turg'un maydonni oldini olishga yordam beradi. Plitalar orasidagi yuqori oqim turbulentligi issiqlikning ko'proq uzatilishiga va bosimning pasayishiga olib keladi.