O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

-rasm. Yer osti inshootlarining barqarorligini oshirish

Download 5,76 Mb. bet 103/124 Sana 02.01.2022 Hajmi 5,76 Mb. #309022

9-rasm. Baland inshootlarda tortgichlar bilan

maxkamlash:a-quvur; b-metalli inshoot.


10-rasm. KTZM solingan idishlarni о‘rash: 1-KTZM solingan idish; 2-tuproqli о‘ram.


a

b

v



g

11-rasm. Noyob texnikalarni himoyalovchi jihozlar:

a-kamera; b-shatr; v-yig‘iluvchan qoplamalar; g-zontlar.

Tarmoqlarni (obyektlarni) elektr ta’minoti bilan ta’minlash ham muhim ahamiyat kasb etadi. Bunda xar qanday vaziyatda ham ob`ektni barqaror ishlashini ta`minlsh maqsadida elektr ta’minoti ikki yо‘nalishda tashkillashtiriladiki, har qanday vaziyatda ham obyektni barqaror ishlashini ta’minlash imkoniyati yaratiladi. Albatta, elektrenergiya ta’minoti jihozlari, asboblari yadroviy qurollarning elektromagnit impulslaridan himoyalangan bо‘lishi lozim.

Obyektlarni gaz, suv bilan ta’minlash ham alohida e’tiborda bо‘lishi lozim. Birorta avariya holati yuz beradigan bо‘lsa, tо‘xtatish imkoniyatlari hisobga olingan bо‘lishi zarur.

Suv ta’minotida ikkita manbaa orqali: asosiy va qо‘shimcha ta’minlagichlardan foydalaniladi. Bulardan birida yer osti suvlari ishlatiladi. Xuddi shunga о‘xshash bug‘ va issiqlik ta’minoti ham obyektlarni barqaror ishlashini ta’minlashga ta’sir etadi. Sanoat obyektlari ikki xil manbadan issiqlik oladi: 1-tashqi - IESlar; 2-ichki - о‘z qozonxonalaridan. Yuqorida aytilgan omillardan tashqari obyektlar barqarorligini oshirishda qо‘shimcha omillar ham qо‘llaniladi. Jumladan:

1) Aynan obyekt hududida portlovchi, yonuvchan va tez ta’sir etuvchi moddalarning miqdorini kamaytirish;

2) Me’yoridan kо‘p bо‘lgan yuqoridagi moddalarni xavfsiz joylarga tarqatish.

Kimyoviy korxonalarda KTZMga qarshi ishlatiladigan degazatsiya moddalari: ishqor, ammiakli suv, natriy sulfid va boshqalar saqlanishi zarur. Yana sexlarga biror favqulodda vaziyatlarda (avariya, portlash, gaz chiqib ketishi va boshqa holatlarda) ishlatiladigan avtomatik signallar о‘rnatilishi zarur. Bulardan tashqari, uzluksiz boshqarishni tashkil etish va uni himoyalash ishlari tashkillashtirilishi lozim. Bunda ATS, radiouzel, dispetcher punkti, akkumulator zaryadlaydigan elektrostansiya va boshqalar kо‘zda tutiladi.