O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Islom Karimov nomidagi Toshkent Davlat Texnika universititeti Olmaliq filiali

oddiy yulduzlar (sariq mitti);

mitti yulduzlar;

ulkan yulduzlar.

Kam massali yulduzlar (mitti) o'zlarining vodorod zahiralarini asta-sekin yoqib yuboradilar va hayotlarini tinchgina o'tkazadilar.

 

Koinotdagi bunday yulduzlarning aksariyati va bizning yulduzimiz - sariq mitti ularga tegishli. Keksalik boshlanishi bilan sariq mitti qizil gigant yoki supergigantga aylanadi.

Yulduzlarning kelib chiqishi nazariyasiga asoslanib, Koinotda yulduzlarning paydo bo'lishi jarayoni tugamagan. Bizning galaktikamizdagi eng yorqin yulduzlar nafaqat Quyoshga nisbatan eng kattasi, balki eng yoshi hamdir. Astrofiziklar va astronomlar bu yulduzlarni ko'k supergigantlar deb atashadi. Oxir oqibat, ular trillionlab boshqa yulduzlarni boshidan kechirayotgan taqdirga duch kelishmoqda. Birinchidan, tez tug'ilish, yorqin va qizg'in hayot, shundan keyin sekin yemirilish davri boshlanadi. Quyoshdek katta yulduzlar asosiy ketma-ketlikda (o'rtada) uzoq umr ko'rish davrlariga ega.

Yulduz massasi haqidagi ma'lumotlardan foydalanib, uning rivojlanish evolyutsiyasi yo'lini tutish mumkin. Ushbu nazariyaning aniq tasviri bizning yulduzimiz evolyutsiyasidir. Hech narsa abadiy emas. Termoyadro sintezi natijasida vodorod geliyga aylanadi, shuning uchun uning dastlabki zaxiralari sarflanadi va kamayadi. Bir muncha vaqt o'tgach, bu zaxiralar tugaydi. Quyoshimiz 5 milliard yildan ko'proq vaqt davomida o'z hajmini o'zgartirmasdan porlashda davom etayotganiga qarab, yulduzning etuk yoshi taxminan o'sha davrga to'g'ri kelishi mumkin.