O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov

Amaliy mashqulot

1-masala. Muzlash harorati 20^oC atrofida bu`ladigan radiator syuqligi tayorlash uchun 30 litr suvga qancha etilenglikol qushish kerak?
Yechish: Xisobni 1kg. uchun olib boramiz. 30litr suv 30 kg. bo`ladi, uni K_k.r.=1,85, t_muzl.=20⁰C, C₂H₄(OH)₂ ning molekulyar massasi M=62ligini bilgan holda formulaga qo`yib hisoblaymiz

m=  

2-masala. Massasi 22,64g. bo`lgan chinni kosachaga kaliy nitratning 15<sup>o</sup>Cdagi to`yingan eritmasidan quyilgan. Kosachaning eritma bilan birgalikdagi massasi 105,4g. Eritma buglatilgandan keyin esa massasi 30,54g. bo`lgan. Eruvchanlikni erituvchi miqdoriga nisbattan ifodalab, kaliy nitratning 15^oCdagi eruvchanlikni toning.
Yechish: m _erituvchi= 105,40g.-30,54g.=75,86g.
 =30,54g.-11,54g.=18,9g.

C _eruvchanlik= 

Demak: 100g. suvda 24,92g. kaliy nitrat eriydi.

7.3- Tarqatma material.

1. 
   84g. SrCL₂ 6 H₂O tarkibli kristalgidratni 15^oCda eritish uchun 100g. suv kerak bo`lgan Eruvchanlikni erituvchi miqdoriga nisbattan foizlar bilan ifodalab, stronsiy xloridning (suvsiz tuzning) 15^oCdagi eruvchanligini hisoblab toning.(javob: 37%).
   
2. 
   0^oCda 1 litr suvda karbonat angidridning eruvchanligi 1,7 litrga teng. 0^oCda va 5 atm. bosimda 10 litr suvda erigan karbonat angidrid massasini xisoblang. (javob: 157g.).
   
3. 
   Kislorodning 1 litr suvda eruvchanligi 20^oCda 31 ml. Shu sharoitda azotning eruvchanligi esa 15,4ml ga teng. Havoda kislorod va azotning hajmlari orasidagi nisbat taqriban  :  = 1:4ga teng ekanligini va suv ustidagi bosim 1atm. bo`lganligini nazarda tutib, suvda erigan kislorod va azot tarkibini aniqlang. (javob: 33,5% O₂ : 66,5% N₂)
   
4. 
   500ml. suvda 1,8g. glykoza C₆H₁₂O₆ eritilgan. Eritmaning 27⁰C dagi osmotik bosimini xisoblang. (javob: 0,45atm. ).
   
5. 
   Shakar (C₁₂H₂₂O₁₁) ning 5%li eritmasi necha gradusda qaynaydi.
   

(javob: 100,08⁰C. ).

6. 
   1500g. suvda 200g. shakar (C₁₂H₂₂O₁₁) eritilgan. Hosil bo`lgan eritma necha gradusda qaynaydi. (javob: 100,2⁰C. ).
   
7. 
   Gliserin C₃H₈O₃ ni suvda eritib 10%li eritma tayorlangan. Uning kristallanish (muzlash) haroratini xisoblang. (javob: -2,25⁰C. ).
   
8. 
   Agar 50g. benzolda 2g. naftalin C₈H₈ eritilsa, hosil bo`lgan eritma necha daraja haroratda muzlaydi.  = 5,12 ; ∆t_muzl.=5,4⁰C (javob: 3,8⁰C. ).
   
9. 
   Konsentrasiyasi 0,5M.(molyar) glykoza C₆H₁₂O₆ eritmasining 25⁰C dagi osmotik bosimini aniqlang. (javob: 1,24mPa. ).
   
10. 
    Harorat 20⁰C eritmaning osmotik bosimi 243,4mPa teng. Shu eritmaning molyar konsentrasiyasini aniqlang. (javob: 0,1mol/litr. ).