O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta-maxsus ta'lim vazirligi islom karimov nomli toshkent davlat texnika universiteti s. T. Yunusxo‘jayev

5.2. Ko‘chmas (statsionar) va mobil texnik xizmat ko‘rsatish va 
ta’mirlash vositalari 
 
MTUda joylashgan qishloq xo‘jaligi mashinalarining yuvish va 
tozalash bo‘limi
. Ushbu bo‘lim qishloq xo‘jaligi mashnalarining tashqi 

---

185 
yuzalarini yuvishga mo‘ljallangan (5.1.rasm), uni tozalash tizimi va 
ishlatib bo‘lgan suvni tozalash jixozlari bilan jixozlanadi, unda suvdan 
qaytadan foydalanish va neft maxsulotlarini yig‘ib olishga erishish 
hisoblanadi. 
Suvning sarfini kamaytirish, atrof muxitni (bo‘limning) iflostirmaslik 
maqsadida tozalash jarayoni ikki bosqichdan tashkil topadi: bo‘limda 
mashina yuviladi va tozalanadi; ishlatib bo‘lingan iuv qaytadan ishlatish 
maqsadida maxsus jixoz va qurilmalar yordamida tozalanadi.
5.1 rasm. 
Qishloq xo‘jaligi mashinalarini yuvish 
tozalash bo‘limi: 
1 – yuvish va tozalash mashinasi; 2 – OM-1316 ko‘chma 
yuvish vannasi; 3 – ORG-5133 artish materiallari uchun quti; 4 – ORG-
5139 qum uchun quti. 
TTB ning maxsuslashtirilgan darajasiga, xizmat ko‘rsatadigan 
texnikaning soni va o‘lchamlariga, tabiiy –klimatik muxitga hamda 
korxonani boshqa xo‘jaliklar bilan aloqasiga
qarab bir qancha turdagi 
texnologik jixozlar va rejaviy qarorlar qo
‘llanilishi mumkin.
Korxonaning talabini qondirish usullaridan biri, unchalik kata 
bo‘lmagan korxona extiyojini qondirish uchun yuvish bo‘limi ochiq 
maydonlarda tashkil qilinib, ular estakada ko‘rinishida eopiq 
ko‘rinishlarda bo‘lishi mumkin. 
Korxonalarda yuvish-tozalash ishlarini bajarish uchun bir qancha 
yuvish agregatlari (turboo‘rnatuvchi uchlik bilan, turbolazer, 
gidroqumpurkab ishlov beruvchi va bosh.) va atrof muxitga zarar 
ko‘rsatmaydigan yuvish vositalari tafsiya qilingan. 

---

186 
Yuqori bosimli yuvish mashinalari (5.4 jadval) yuqori texnik-
iqtisodiy ko‘rsatkichlari bilan ajralib turadi, ular oddiy, boshqarish 
qulay, ishonchli, ishlashdagi sifat ko‘rsatkichlari – tozalash 
ko‘rsatkichlari yuqori va ekologik talablarga javob beradi. 
5.4 rasm 
Yuqori bosimli yuvish mashinalarining hsusiyatlari 
Ko‘rsatkichlar 
Ko‘char 
OM-35436 
Olib yuriladigan 
OM-35448 
Devorga 
osiladigan 
OM-35447 
Ishchi bosim, MPa 
3…17 
1…10 
3…17 
Suvning sarfi, l/s 
550…700 
360…420 
550…700 
Suvning harorati, 
o
C 
0…60 
0…60 
0…60 
Quvvati, kVt 
4,0 
1,5 
4,0 
Tok kuchlanishi, V 
380 
220 
380 
Og‘irligi, kg 
40…45 
8…12 
35…40 
Mashinalarni qo‘lda yuvishga nisbatan yangi texnologiyalarni 
tadbiq qilish ish unumdorligini deyarli 5 marotaba oshirishi, suvning 
sarfini 6…8 marotabagacha, elektr energiyaning sarfini 10-17 
marotaba, yuvish vositalarini esa 3 marotaba kamaytirishi mumkin.