O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta-maxsus ta'lim vazirligi islom karimov nomli toshkent davlat texnika universiteti s. T. Yunusxo‘jayev

4.5. ZAMONAVIY MASHINALARNI 
DIAGNOSTIKALASH VA TEXNIK XIZMAT KO‘RSATISH 
ABZALLIKLARI 
 
Zamonaviy mashinalarning diagnostikalash va texnik xizmat 
ko‘rsatish abzalliklarini quydagilar belgilaydi: 

TXK va T bo‘yicha bajariladigan ishlar reja asosida 
mo‘ljaldagi TXK va T ishlarini (mashinalarni diagnostikalash bilan) 
amalga oshirish; 

mashinalarning tuzilishida qo‘llanilgan diagnostikalash 
tizimlaridan, turli electron tizimlardan, boshqarish bloklaridan va 
datchiklardan, elektr va gidravlik boshqariluvchi mexanizmlardan 
keng foydalanish;

TXK 
va 
T 
ishlarini 
bajarishda 
texnik 
xizmat 
hodimlarining bajaradigan ishlarini aniq chegaralar bilan belgilab 
qo‘yish; 

TXK va diagnostikalash ishlarini bajarishda zamonaviy 
diagnostikalash qurilmalaridan va electron xizmat ko‘rsatish 
ma’lumotlaridan foydalanish. 
Mashinaning 
o‘ziga 
o‘rnatilgan 
tizimlardan 
olingan 
ma’lumotlarning taxlili. Odatda mashina yoki biron jihozni 
diagnostikalash electron tizimdan olingan nosozliklar habarlarining 
kodini aniqlashdan, datchiklarni va bajaruvchi mexanizmlarni, 
ulangan o‘tkazgichlarni va electron bloklarning o‘zini nazorat qilish, 
harorat holatini o‘rganish yoki undagi nosozlik to‘g‘risida mantiqiy 
hulosaga 
kelishdan 
boshlanadi: 
dvigatel 
to‘liq 
quvvatga 
erishmayapti, ishga tushirish qiyin, ishchi organlar ishlamayapti, 
honaning haroratini nazorat qilish tizimi ishlamayapti va boshq. 

---

159 
Nosozliklarni aniqlashda va diagnostikalashda chilangar usta 
mashinaning tuzilishini yaxshi bilishi shart. Masalan, Fendt 
firmasining Favorit 824 traktorlarining CAN-BUS tizimlari EDC 
dvigatelining boshqarish boshqarish blok, oldingi K-BUS osma 
mexanizmining boshqarish bloke va G-BUS uzatmalar qutisining 
boshqarish bloki va BOM M-BUS boshqarish bloklari bilan ulangan 
(4.16 rasm). Bunday holatda har bir EBB ning bajaradigan ishi aniq 
bilmasdan, buzilish sababini tashxis qilishning imkoni yo‘q.