O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi guliston davlat universiteti “tarix” kafedrasi

Ellin madaniyati 
Ellin davrining (mil.avv. III-I asrlar) eng muhim mero- si madaniyat bo‗lib, bu madaniyat 
ellin dunyosining barcha hududlariga keng tarqalib, Rim madaniyatining rivojlanishiga hamda 
o‗rta asrlar madaniyatiga ta‘sir ko‗rsatdi. O‗z navbatida qadimgi Sharqning 4 ming yillik ilm -
fan va madaniy yutuqlari mil.avv. III asrdan boshlab g‗arb dunyosi tomonidan o‗zlashtiril- di. 
Sharqning bu yutuqlari Yunon-Rim dunyosi madaniyati, Rimga qaram bo‗lgan boshqa 
o‗lkalarning madaniy-ma‘naviy, si- yosiy taraqqiyotida sezilarli o‗rinni egalladi. Chunki bu 
davrdan boshlab sharq va g‗arbning savdo-iqtisodiy, siyosiy, madaniy- ma‘naviy aloqalari 
kuchaydi. Misr, Mesopotamiya, O‗rta Osiyo, Hindiston, Xitoy g‗arb dunyosi bilan yaqin aloqa 
o‗rnatdilar. Sharq madaniyati, diniy e‘tiqodlari Britaniya orollarigacha kirib bordi. Parfiya, 
Kushonlar davlati, Xitoy va Hindiston g‗arb dunyosi tomonidan ochildi. Shu sababli ilmiy 
adabiyotda Ellin madaniyati deb nomlangan mil.avv. III-I asrlardagi madaniyat bir xil 
bo‗lmay, har bir hududda mahalliy barqaror madaniyat an‘analari va boshqa madaniyatlar 
unsurlarining o‗zaro qo‗shi- lishi natijasida shakllandi. Mil.avv III-I asrlarda O‗rtayer dengizi 
havzasining madaniy-ma‘naviy shakllanishida davlatlar- ning ulkan hududlari, cheklanmagan 
podsho hokimiyatining mavjudligi, shaharlarning amaldagi mustaqilligining yo‗qolishi o‗z 
ta‘sirini o‗tkazdi. Bu davrda fan va texnika notekis rivojlandi. Davlat hokimiyati manfaatdor 
bo‗lgan harbiy ish, kemasoz- lik, shaharlarni qamal qilish texnikasi va qurilish sohalarida eng 
katta yutuqlarga erishildi.