O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi guliston davlat universiteti “tarix” kafedrasi

Yozuvlar. 
Qadimgi Rim tarixiga oid turli yozuvlar saqlanib qolgan. Hujjatli manbalar 
haqida antik mualliflar asarlarini o‗qib ma‘lumot olish mumkin. O‗n ikki jadval qonunlari 
matn- larining parchalari huquqshunos va boshqa mualliflar asarla- rida mavjud, lekin bunday 
yodgorliklar juda kam. Tarixchilar- ning asarlarida shartnomalar, qonunlar saqlanib qolgan. 
Rimning imperiya davridan imperatorlarga bag‗ishlangan yozuvlar, qabr toshidagi yozuvlar, 
katta inshootlar devorida- gi yozuvlar, imperator farmonlari, senat qarorlari (mil.avv. III 
yildagi agrar qonun, manisipiylar to‗g‗risidagi Yu. Sezar qo- nuni), Vespasianning hokimiyati 
tog‗risidagi senat qarori, An- toninlar davridagi kolonat munosabatlari to‗grisidagi hujjat- lar, 
xudolarga murojaat va boshqalar. Jami 10 mingga yaqin hujjatlar saqlanib qo lgan. Misrning 
Rim imperiyasining turli bosqichlaridagi hayoti to‗g‗risida ma‘lumot beradigan papirus 
yozuvlari Misrda topilgan. Rim tarixiga oid manbalardan biri qadimgi tangalar hisoblanadi.
Rim mifologiyasi, falsafa, adabiyot, komediya kabi yozma yodgorliklari bizgacha juda 
katta miqyosda yetib kelgan. Shu bilan birga, Rim imperiyasi qaramog‗ida bo‗lgan Italiyadan 
tashqari Yevropaning boshqa hududlarida, Osiyo, Afrikada ko‗p miqdor- da me‘moriy 
inshootlar: saroy-ibodatxona, mudofaa inshootlari qoldiqlari, ko‗priklar, portlar saqlanib 
qolgan.