O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti yuldashev Ulmasbek Abdubanapovich

---

215 
tarqalishga moyil. Darhaqiqat, oddiy sahifani almashtirish uchun to‘liq 
"inventarizatsiya" va manba yoki manzil sifatida ishtirok etadigan barcha 
havolalarni yangilash kerak. 
Katta saytlar maxsus indeksatsiya tizimi yoki navigatsiya xaritasi bilan 
jihozlangan bo‘lishi kerak, bu esa tashrif buyuruvchilarning harakatlanishini 
osonlashtiradi. 
 
Bir-biriga bog‘langan struktura 
Materiallarni taqsimlash 
Web-uzel 
bo‘limlari bo‘yicha materiallarni taqsimlash mantiqan to‘g‘ri 
bo‘lishi kerak. Har bir sahifada ma’no jihatidan bir hil bo‘lgan materiallar bo‘lishi 
kerak, u nisbatan tematik mustaqillik xususiyatiga ega bo‘lishi va iloji bo‘lsa, 
mavzu yoki mavzuni to‘liq tavsiflab berishi kerak. Ushbu oddiy printsiplarga 
qarshi chiqish qiyin; ayniqsa, barcha yaxshi maktab darsliklari ularga asoslangan. 
Ularning HTML hujjat sahifalarida sof amalga oshirilishi bir qator muhim 
cheklovlarga duch kelmoqda. Birinchidan, bu mavjud aloqa kanallarining 
o‘tkazuvchanligi cheklanganligidan kelib chiqadigan cheklovlar. Oddiy hisob-
kitoblar shuni ko‘rsatadiki, hatto yuqori sifatli dial-up ulanishda ham sahifa hajmi 
100 KB dan oshmasligi kerak. Aks holda, potentsial mehmonlarni yo‘qotish xavfi 
keskin oshadi. 
Ammo katta hujjatni bir nechta bo‘limlarga ajratib, alohida sahifalarga 
tarqatsangiz nima bo‘ladi? Ushbu oqilona taklifni davolovchi vosita sifatida ko‘rib 
chiqmaslik kerak - cheksiz qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan retsept. Birinchidan, 
gipermatnli hujjat artikulyatsiyasi havolalarning murakkablashishiga olib keladi va 

---

216 
navigatsiya tugmachasida sichqonchani har marta bosish sayt tashrifchisidan 
ma’lum xarajatlarni talab qiladigan qarorlarni qabul qilish aktidir. Bundan tashqari, 
grafika, multimedia yoki animatsiyaga boy bo‘lgan hujjatlar har doim ham aql 
bilan buzilib ketmasligi mumkin. 
Hujjatlarni segmentlarga ajratish darajasi va ularni yangilash chastotasi 
o‘rtasida ma’lum bir bog‘liqlik mavjud. Saytning mazmuni qanchalik dinamik 
bo‘lsa, axborot manbalari qanchalik tez-tez yangilanib tursa, uning bo‘limlarga va 
kichik bo‘limlarga bo‘linishi shunchalik kichrayadi.