O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona davlat

5. Umumbashariy muammolarning turlari va ularning kelib chiqish sabablari. Ularni siyosiy jihatdan bartaraf etish yo’llari
Umumbashariy muammolar hozirgi kunning eng jiddiy va keskin muammolaridan biriga aylanib qolmoqda. Ular juda xilma-xil bo’lib, o’zining kelib chiqish sabablari va oqibatlariga ko’ra bir-biridan ajralib turadi.
Umumbashariy muammolar o’zining dahshatli oqibatlari, jamiyatga keltiradigan zarari bilan boshqa har qanday muammolardan keskin farq qiladi. Bu muammolarni jamiyat hayotida ro’y beradigan biror-bir muammoga qiyoslab bo’lmaydi. Ular o’zining ko’lami va miqyoslariga ko’ra dunyoning juda katta qismiga yoyilgan bo’lib, ko’pchilik mamlakatlar va xalqlar hayotiga kuchli salbiy ta’sir ko’rsatmoqda.
Umumbashariy muammolarni keltirib chiqarayotgan tarixiy sharoitlar, ularning keskinlashishiga olib keladigan sabablar turlicha bo’lganligi boisdan ham bu muammolarning o’ziga xos xususiyatlarini farq qilish zarurligini bilish darkor. Umumbashariy muammolar bir vaqtda ro’y bermagani singari, ayni paytda ular bir xildagi oqibatlarni ham keltirib chiqarmaydi. Bu muammolarning oqibatlari qanchalik dahshatli bo’lishiga qaramay, ular o’zining ko’pgina xususiyatlariga ko’ra bir-biridan tubdan farq qilishi ham mumkin.
Umumbashariy muammolar mohiyatiga ko’ra quyidagi turlarga bo’linadi:
Insoniyatni yadro halokati urushi xavfidan saqlash.
Yalpi va umumiy tinchlikni ta’minlash (yoki ommaviy qirg’in qurollariga qarshi birgalikda kurash).
Xalqaro terrorizm muammosi, shu jumladan mintaqalardagi terroristik harakatlarga birgalikda kurash.
Giyohvandlikka qarshi birgalikda kurash muammosi.
Aholining son jihatdan o’sishi muammosi.
Xomashyo muammosi.
Energetika muammosi.
qashshoqlik muammosi.
Ocharchilikka qarshi kurash yoki oziq-ovqat muammosi.
Hayvonot va o’simliklar dunyosini asrash muammosi.
Koinot va jahon okeanlari boyliklarini tinchlik maqsadida o’zlashtirish muammosi.
Orol muammosi.
SPIDga qarshi birgalikda kurash.
Xavfli kasalliklarni bartaraf etish. Rak va sil kasalliklariga qarshi kurash muammosi.
Mustaqillikka erishgan mamlakatlarning iqtisodiy qoloqligini bartaraf etish yoxud kam taraqqiy etgan mamlakatlarni ilg’or mamlakatlar turmush darajasiga tenglashtirish va boshqa muammolar kiradi.
Ana shu umumbashariy muammolarning ba’zi birlari haqida to’xtalamiz.