O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi farg’ona politexnika instituti

Nazorat uchun savоllar:

1. 
   Ko'krak perimetri (aylanasi)ning o’zgarishi
   
2. 
   Odamning vazni tezda normal vazndan oshib, yoki kamayib ketish hollari nimaga bog’liq
   
3. 
   Xronologikyosh ma’nosi
   
4. 
   Morfologik yoshma’nosi
   
5. 
   Yoshlik davrlari
   

6.Antropometrikholat, tabiiyholat, harbiyholatma’nosi.
7.MAVZU


Odam tanasining mutanosibligini belgilovchi asosiy belgilar.

REJA

1.Odam gavdasi proporsiyalari.
2.Tana mutanosibligining jinsiy farqlanishi
3.Tana mutanosibligining yoshga qarab o 'zgarishi.


Tayanch so`z va ibоralar:
Odam tanasining mutanosibligi, Tana tuzilishi, Erkaklar tana tuzilishining turlari, Ayollar tana tuzilishining turlari, O'smirlar tana tuzilishi turlari.

1.Odam gavdasi proporsiyalari.
Odam tanasi bosh, gavda, qo'l va oyoqlardan iborat. Bularning har biri o'z navbatida bir qancha qismlarga bo'linadi. Tananing har bo'limi har bir odamda yoshiga va jinsiga qarab har xil kattaliklarda bo'ladi. Bu faqat turli yoshdagi va bir xil jinsdagi odamlarni solishtirish natijasida aniqlanadi. Tana qismlarining bir-biriga mutanosibligi proporsiya deb ataladi. Bunda tananing proporsiyali o'lchamlari nazarda tutiladi.Buning uchun o'lchamning mutanosibligini quyidagi uchtatekisliklarning biridan olish murnkin: frontal, sagittal va transversal. Mutanosiblik qadimdan o'rganib kelinadi. Qadimgi misrliklar odam qomatini tasvirlashda qomat mutanosibligini e'tiborga olishgan. Qomatni tasvirlashda mutanosiblik bilan bog'liq ravish-da moduldan ham foydalanilgan (7.1-rasm).

7.1- rasm. Odam modul sistemasi.

Kiyimni konstruksiyalashda turli mutanosibliklarni hisobga olish kerak. Tana mutanosibligi har xil bo'lganligi uchun asosiy ko'rsatkichlar: ko'krak aylanasi, bo'y va to'lalik bo'yicha o'lchamlar olinadi. Zamonaviy antropologiya erkaklar va ayollar orasida tez-tez uchrab turadigan quyidagi asosiy mutanosiblik turlarini ajratib ko'rsatadi. Professor V.V. Bunak katta yoshli aholi orasida ko'proq uchraydigan uchta asosiy mutanosiblik turini ajratadi: dolixomorf, mezamorf va braximorf (7.2-rasm).