O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi farg’ona politexnika instituti


Dinamik antropometriya va uni sanoatda qo’llash imkoniyatlari



Download 0,95 Mb.
bet49/50
Sana31.03.2022
Hajmi0,95 Mb.
#521658
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   50
Bog'liq
ААА маъруза 2021-22

3.Dinamik antropometriya va uni sanoatda qo’llash imkoniyatlari

Odam harakatlanganda sirtdan o'lchangan nuqtalar orasi masofalar uzluksiz o'zgarib turadi. Kiyim o'lchamlari tana o chamlaridan kichik bo'lsa, bu qismlarda gazlama tortishib qok va kiyim gavdaning sirti bo'ylab siljiydi. Odam bunday kiyim o'zini noqulay sezadi. Kiyim uning harakatlarini chekl qo'yadi. Gavda o'lchamlari kiyim o'lchamlaridan kichik bo'h gazlama erkin joylashadi, burma va qat-qat taxlar hosil bo'ladi


Statik holda o'lchangan o'lcham belgilari statik o'lcham belgilari deyiladi. Boshqa holatlarda, ya'ni dinamik harakat h latida olingan o'lchamlar dinamik o'lcham belgilari deyiladi.
Statikada va dinamikada o'lchamlar bir xil nuqtalar orasii olinadi. Ilmiy tekshirish korxonalarida olib borilgan ishlar asosida dinamik belgilarni aniqlash qo'llanmasi ishlab chiqilgan. Bu qo'llanma bo'yicha quyidagi masalalar yechiladi: antropometrik nuqtalarni tanlash, harakatlar kompleksini aniqlash, gavdaning dinamikada o'lchanadigan joylarini tanlash, alohida o'lchamlarning o'lchov kattaliklarini dinamikada aniqlash, kiyimni andozalashda qo'shimcha kattaliklarni hisobga olish. Dasturni ishlab chiqishda va harakat komplekslarini tanlashda, ularning eng ko'p uchraydiganlarini tanlash zarur. Eng ko'p uchraydigan ha­rakat komplekslari 19 ta (15.1-rasm).
Harakatlar kompleksini tanlashda va dasturni ishlab chiqish­da antropometrik nuqtalararo odam tanasi sirti bo'ylab masofalar o'zgarishiga katta ta'sir ko'rsatuvchi holatlarni tanlab olish ke-rak. A.P. Rogova tomonidan tavsiya qilingan harakat kom­plekslari yelkali kiyimlarni loyihalashdagi kabi bel kiyimlarini loyihalashda ham tananing o'lcham belgilari o'zgarishini kuzatish imkonini beradi.
Bular nafas olish, boshni egish, tanani egish, qo'llarni ko'-tarish, qo'llarni yon tomonga uzatish, qo'llarni bukish holatlarida sodir bo'ladi (15.2-rasm).
O'lcham belgilarining dinamika va statika holatlarida necha foiz o'zgarishi 15-16-jadvallarda ko'rsatilgan. Bunda 8 ta kompleks harakatlarda qanday o'lchov belgilari o'zgarishga duch keli-shini ko'rish mumkin.
Ko'p yillar davomida antropologlar o'lcham belgilarini o'rga-nib kelgan, lekin yengil sanoatda ilmiy tekshirish ishlari natijasi-da foydalanilmagan. Chunki, yengil sanoat mutaxassislari oldiga qo'yilgan masalalarni antropologlar e'tiborga olmagan. Oxirgi vaqtlarda shu yo'nalishda ko'p ilmiy tekshirish ishlari olib borilib, natijalaridan kiyimlarni loyihalashda foydalanilmoqda.
Bolalar harakat komplekslari kattalarga nisbatan juda ham murakkab bo'lib, yoshiga qarab har xil bo'lishi mumkin. Bolalarda ko'p uchraydigan harakatlarning ergonomik chizmasi 15.3- rasmda ko'rsatilgan.
Harakat komplekslari
15.7-jadval





Harakat nomi

Pozitsiya

1

Chuqur nafas olib asosiy statik holatda turish

I

2

Korpusning va boshning orqagato'liqtashlanishi

II

3

Bosholdingaegilib, iyakko'krakkategadi

III

4

Boshning to'liq chap va o'ngga burilishi

IV

5

Qo'Oarning orqaga tashlanishi

V

6

Qo'llarpastgatushirilganholdakorpusning 45° burchakostidapolgaegilishi

VI

7

Korpusningtizzabukilmaganholdaqo'llarpastgatushirilib, to'liqegilishi

VII

8

Qo'llarnikaftlarbir-birigatekkanholdagorizontaloldingako'tarilishi

VIII

9

Qo'llarning gorizontal oldinga cho'zilishi

IX

10

Qo'llarning yon tomonlarga gorizontal ko'tarilishi

X

11

Kaftlarbir-birigatekkanholdaqo'llarningyuqorigako'tarilishi

XI

12

Qo'llar 90° burchakostidatirsakbo'g'inidabuki-lib, qo'llarvakaftoldingagorizontalyo'nalti-rilgan

XII

13

Mushaklarningmaksimaltortilishidao'tkirbur­chakostidaqo'llarningtirsakdabukilishi

XIII

14

Qo'llar pastga tushganda kuraklarning maksimal yaqinlashishi

XIV

15

Sagittal tekislikda parallel qo'llarning aylanma harakati

XV

16

Gorizontal tekislikda o'tirgan holda oyoqlarning cho'zilishi

XVI

17

O'tirish, bo'ksatos-bo'ksabo'g'imida 90° burchakostida, shuningdek, boldirbo'ksabilan 90° bur­chakostidabukilganbo'ladi.

XVII

18

Oyoqlartizzada 45° burchakostidabukilganhol­dao'tirish

XVIII

19

Qo'llar 90° burchakostidatirsakbo'g'inidabuki-lib, gorizontaltekislikdajoylashgan

XIX



Download 0,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   50




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish