O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi falsafa ma’ruzalar matni

Mustaqillik – falsafiy dunyoqarash yangilanishining asosi. Istiqlolga erishganimizdan buyon tarixan qisqa 
davr o’tgan bo’lsa-da, mustaqil taraqqiyot mamlakatdagi ulkan imkoniyatlarni ro’yobga chiqarishning yagona va 
muhim omili ekani o’zining to’liq isbotini topdi. Zero faqat mustaqillikkina har bir xalqqa o’z falsafasini erkin 
rivojlantirish, takomillashtirish imkonini beradi.  
Bugungi  kunda  mustaqillikni  mustahkamlash  jarayoni  mohiyatini  va  falsafiy  asoslarini  o’rganish  muhim 
ahamiyat kasb etmoqda. Bunda asosiy masala shundan iboratki, mustaqillik odamlar dunyoqarashining mazmun-
mohiyati va asosiy yo’nalishlariga yangicha nuqtai nazardan qarashni taqozo etadi. Ularni yangi mazmun bilan 
boyitishni, istiqlol talablari asosida o’rganishni zaruratga aylantiradi.  
Bunda  ayniqsa,  Prezidentimizning  quyidagi  fikri  nihoyatda  muhim:  «Bizning  tushunishimizcha,  qotib  qolgan 
eski aqidalardan voz kechish — o’z tarixiy o’tmishimizdan voz kechish degani emas. Bu — bir yoqlama va tor 
fikrlashdan  voz  kechish  demakdir».  Aynan  bir  yoqlamalikdan  qutulgan  keng  qamrovli  dunyoqarash  asosida 
bugungi  yangilanishni  to’g’ri  anglash  mumkin.  Shu  sababdan  ham,  bugungi  kunda  ko’p  qirrali  va  murakkab 
hodisa  bo’lgan  falsafiy dunyoqarashning  milliy davlatchilik hamda  kishilarning  g’oyaviy etukligini ta’minlash 
ehtiyojiga xizmat qiladigan jihatlariga e’tibor kuchaymoqda.  

---

Shu bilan birga, mustabidlik zamonidagi tafakkur qulligi, doimiy tazyiq, xalqning o’z tarixiy ildizlaridan ajratib 
qo’yilgani  bilan  bog’liq  holatlarning  hozirgi  dunyoqarashdagi  o’zgarishlar  jarayonlariga  ta’siriga  ham  e’tibor 
berish  lozim.  Ilm-fan  sohasidagi  tub  o’zgarish  va  yangilanishlar  jarayoni  to’g’risida  ham  shunday  deyish 
mumkin.  Aynan  mustaqillik  dunyoqarashimizni  mustabidlik  sirtmoqlaridan  xalos  etdi.  Aslini  olganda,  ushbu 
mavzuni o’rganish ham istiqlol sharofatidir.  
Mustaqil  taraqqiyot  ma’naviy  yangilanish  borasidagi  asosiy  omil  ekani  har  qanday  mamlakat,  jumladan 
O’zbekiston  uchun  ham  tarixiy  qonuniyatdir.  Shu  bilan  birga,  istiqlolning  ma’no-mohiyatini  kishilarga  to’g’ri 
anglatish, ularni mustaqillik bergan imkoniyatlarni amalga oshirishga jalb etish bilan bog’liq nazariy va amaliy 
faoliyat ham nihoyatda muhim.  
Mustaqillik yillarida falsafaning yangilanishi uchun zarur asoslar shakllandi.